cả mặt trời. Không khí trên sân thượng trở nên mát dịu. Một lúc sau trời tối
sầm lại.
Bóng tối từ phía Tây kéo đến đã bao phủ kín thành phố khổng lồ.
Những nhịp cầu, những lâu đài, cung điện biến mất. Tất cả biến mất, dường
như chưa bao giờ tồn tại trên thế giới này. Một sợi chỉ lửa chạy suốt bầu trời.
Rồi thành phố rung chuyển trong tiếng sấm rền. Tiếng sấm lặp lại một lần
nữa, và cơn giông bắt đầu…”
Hình tượng “đám mây đen kì quái” nhận được sự lí giải có tính tượng
trưng trong giấc mơ của Ivan Nikolaievich: “Nhưng không chỉ tên đao phủ
là có vẻ đáng sợ, mà cả màu sắc trong giấc mơ cũng khác thường, nó được
sinh ra bởi một đám mây đen nào đó cứ sôi lên và sà thấp dần xuống đất,
như thường gặp những khi xảy ra các thảm họa vũ trụ”.
Thảm họa thứ nhất: cái chết của Iesua. Dưới thời các hoàng đế August
và Tiberi đã xuất hiện trên đời một người mở ra cho mọi người một chân lí
tinh thần. Những người đương thời, trừ một người duy nhất, đã hờ hững với
học thuyết của ông. Ông bị hành hình, và các chính quyền dân sự và tăng lữ
của đế chế là những kẻ trực tiếp có lỗi trong cái chết của ông.
Thảm họa thứ hai xảy ra ở Moskva. Ðang diễn ra “cơn giông cuối
cùng”, mà theo ngôn ngữ thuyết hậu thế – là Ngày Phán quyết Cuối cùng –
đang tới. Trước ngưỡng “cơn giông cuối cùng” này, Nghệ Nhân đã khôi
phục được sự thật về học thuyết, cuộc đời và cái chết của Iesua. Nhưng một
lần nữa, mọi người cũng câm điếc với sự thật này. Còn Nghệ Nhân thì cũng
chịu cái số phận như số phận của Iesua. “Cơn giông cuối cùng” đã tới. Ðã
chịu sự phán quyết: Berlioz, một Kaifa thời mới; bá tước Maigel, một Giuda
chuyên nghiệp thời nay; đã tới thời điểm giải phóng Ponti Pilat, nàng Phrida
ít ai biết đến và hiệp sĩ áo tím thẫm khỏi những sự đau đớn sau cái chết.
Không phải vô tình Voland đã nói: “Ðêm nay là đêm mọi món nợ đều
được thanh toán”, “những ảo giác đánh lừa sẽ biến mất”, “diện mạo của tất
cả những người đang bay tới mục đích đã thay đổi”, – những lời này không
chỉ liên quan tới sáu kị sĩ phi trong đêm mà tới tất cả mọi người. Hai trong
sáu kị sĩ – Nghệ Nhân và Margarita – là nhân vật của tiểu thuyết Bulgakov,
