35
HÃY KIỀM CHẾ SỰ PHẤN KHÍCH
Lời nguyền cho kẻ chiến thắng
T
exas thập niên 1950. Một mảnh đất đang được bán đấu giá. Mười công ty
dầu mỏ đang giành giật nó. Mỗi công ty đều đã ước tính giá trị của khu đất.
Ước tính thấp nhất là 10 triệu đô la, cao nhất là 100 triệu đô la. Cái giá càng
leo cao thì càng có thêm công ty bỏ cuộc. Cuối cùng, công ty ra giá cao nhất
giành chiến thắng. Và sâm banh nổ.
Lời nguyền cho kẻ chiến thắng ám chỉ rằng người chiến thắng một cuộc
đấu giá hóa ra lại là kẻ thua cuộc. Các nhà phân tích công nghiệp lưu ý rằng
các công ty thắng cuộc trong những buổi đấu giá dầu mỏ đã chi tiền quá đà
và vài năm sau sẽ chìm nghỉm. Điều này cũng dễ hiểu. Nếu như mức giá của
cuộc đấu giá từ 10 triệu đô la đến 100 triệu đô la, thì giá trị thực sự của thứ
được đấu giá lại gần như chỉ nằm ở khoảng giữa. Cái giá đưa ra cao nhất tại
một buổi đấu giá thường là quá cao - trừ phi những người đấu giá này có
được những thông tin tối quan trọng mà các đơn vị khác không nắm được.
Cuộc đấu giá ở Texas thì không có chuyện đó. Thực tế là các nhà quản lý
dầu mỏ đã ăn mừng chiến thắng kiểu Pyrros
Thành ngữ chỉ một thắng lợi với những tổn thất có tính hủy diệt ở phe chiến thắng. Thuật ngữ này
dựa trên câu chuyện của vua Pyrros, một chiến binh xuất chúng xứ Ipiros (Hy Lạp). Trong cuộc chiến
Pyrros, Pyrros đánh tan tác quân La Mã trong trận đánh tại Heraclea (280 TCN) nhưng để mất những
cận tướng xuất sắc. Nên cuối cùng đội quân kiệt quệ của Pyrros đã thua trận quyết định trước La Mã
tại Beneventum (275 TCN).
