96
BẮN RỒI MỚI VẼ TÊN
Lựa trái anh đào
T
rên các trang web của mình, các khách sạn luôn chưng ra diện mạo lung
linh nhất. Họ cẩn thận lựa từng tấm ảnh, và chỉ những tấm đẹp đẽ, lộng lẫy
nhất mới xuất hiện. Những góc không đẹp, những đường ống rỉ nước và
những phòng ăn tồi tàn đều bị giấu biệt. Hẳn nhiên, bạn biết điều này. Vậy
nên khi bước tới sảnh tiếp tân xập xệ, bạn chỉ đơn giản nhún vai và đi thẳng
tới bàn đăng ký.
Việc các khách sạn vẫn làm, theo giải thích của Nassim Taleb, được gọi là
lựa trái anh đào: phô trương những đặc điểm hấp dẫn nhất và che đậy
những điều còn lại. Giống như trong kinh nghiệm với khách sạn, bạn cũng
thầm mong đợi điều tương tự với các thứ khác như các tờ rơi quảng cáo xe
hơi, nhà đất, hoặc các hãng luật. Bạn biết mọi thứ vốn dĩ luôn vậy và không
bị mắc lõm.
Tuy nhiên, bạn lại phản ứng khác đi với các báo cáo hằng năm của các
công ty, các quỹ và tổ chức chính phủ. Trong trường hợp này, bạn có xu
hướng mong đợi các mô tả khách quan. Bạn đã nhầm. Những cơ quan ấy
cũng lựa trái anh đào: họ ca ngợi các mục tiêu đã đạt được và lờ tịt những
mục tiêu thất bại.
Trong bản tiếng Anh là: “cherry picking” - việc ai đó chỉ công bố hay lựa chọn những điều tốt đẹp,
có lợi mà bỏ qua những điều “xấu”, không có lợi.
