98
TẠI SAO NHỮNG CON QUỶ TỐC ĐỘ HÓA RA LẠI LÀ NHỮNG
TÀI XẾ AN TOÀN
Lỗi quan sát bề mặt
B
ạn sẽ thấy khó tin nhưng sự thực là những con quỷ tốc độ lái xe còn an
toàn hơn cả những tài xế “cẩn trọng”. Tại sao? Hãy xem xét câu chuyện này:
quãng đường từ Miami đến West Palm Beach khoảng 75 dặm. Các tài xế lái
xe đi hết quãng đường này trong vòng một tiếng hoặc ít hơn được xếp vào
nhóm “tài xế liều lĩnh” vì họ chạy xe với tốc độ trung bình 75 dặm một giờ
hoặc hơn. Tất cả những người khác được xếp vào nhóm tài xế cẩn trọng.
Nhóm nào ít gặp tai nạn hơn? Không còn nghi ngờ gì nữa, chính là nhóm
“tài xế liều lĩnh”. Họ đều hoàn thành chặng lái xe trong vòng chưa đầy một
tiếng đồng hồ, nên họ không thể nào gặp bất kỳ tai nạn gì được. Điều này tự
khắc đồng nghĩa với việc tất cả những tài xế gặp tai nạn là các tài xế lái
chậm. Ví dụ này là một minh họa của ngụy biện giả trá, thuật ngữ được gọi
là lỗi quan sát bề mặt. Tiếc rằng không có một thuật ngữ nào nghe dễ nhớ
hơn cụm từ mà tôi vừa dùng.
Trong bản tiếng Anh là: “intention to treat error” - một nguyên tắc phân tích thường dùng trong
nghiên cứu y khoa quy định rằng nếu từ đầu bệnh nhân được phân vào một nhóm nghiên cứu thì khi
phân tích kết quả, bệnh nhân vẫn phải giữ nguyên ở nhóm đó bất kể có còn dùng thuốc thử nghiệm
hay không.
