quan của những bước sóng ánh sáng nhất định. Mỗi một cái trong cặp phương
diện này là không thể tách rời khỏi cái kia. Tính bổ sung này cũng chính là mối
nối giữa phong cách của trường phái Dã thú với thuyết tương đối khoa học.
Xét cho cùng, màu sắc chính là ánh sáng; và mặc dù nó tồn tại ở một vị trí nhất
định trong phổ điện từ, nhưng để cái năng lượng màu sắc của nó có thể được
biết đến, nó vẫn đòi hỏi phải có một bộ não biết nhận thức qua con mắt của các
tế bào hình nón.
Ở tuổi ba mươi sáu, Matisse già hơn Picasso và Duchamp khi ông bày các
tác phẩm của mình cùng với một nhóm các nghệ sĩ trẻ bất tuân luật lệ, trong đó
có cả André Derain và Maurice de Vlaminck. Các tác phẩm này đã trở thành
tâm điểm chú ý của công chúng tại Phòng tranh Mùa thu vào năm 1905, tổ
chức tại một phòng tranh cổ, nơi có một bức tượng của nhà điêu khắc thời
Phục hưng Donateho đặt ở chính giữa. Nhà phê bình Louis Vauxcelles, khi
giáp mặt với các bức tường treo đầy những tấm vải trông giống như đám pháo
hoa ngày lễ, đã bỏ ra khỏi phòng, vừa đi vừa lẩm bẩm “Donatello chez les
fauves” (“Donatello giữa bầy dã thú”). Fauve, “dã thú” trong tiếng Pháp, thật
là phù hợp. Dân Paris chưa bao giờ bị đối mặt với các tác phẩm sống động, sục
sôi và khiêu khích đến thế. Cuộc công kích của các họa sĩ Dã thú vào các giác
quan đã khiến cho một nhà phê bình cảnh báo phụ nữ đang mang thai nên
tránh xa cuộc triển lãm, bởi vì ông ta tin rằng các bức tranh ấy rối loạn đến
mức có thể gây ra sảy thai. Phản ứng thù địch của đám đông đã làm Matisse
nhanh chóng cấm vợ (không có mang) tham dự triển lãm vì sợ không an toàn
cho vợ. Để hiểu được cuộc cách mạng mà Matisse và nhóm của ông đã châm
ngòi và cách thức mà nó báo trước cho Einstein, ta cũng cần phải điểm qua
một chút lịch sử về màu sắc.
Mặc dù có nhiều bức họa rung rinh chan hòa ánh nắng, rực rỡ những màu
sắc tươi sáng đã được tạo ra ở thời kì Phục hưng, nhưng chỉ cần xem xét sơ
qua bất kì một bộ sưu tập nghệ thuật hoàn chỉnh nào thì người ta cũng thấy lộ
ra vẻ u tối của con sông Styx
trong hầu hết nghệ thuật trước kỉ nguyên hiện
đại. Từ thời kì Phục hưng trở đi, trừ một vài ngoại lệ, còn thì màu sắc chỉ là
một giá trị phụ thuộc trong nghệ thuật. Bên cạnh các khiếm khuyết về kĩ thuật
vốn là cố hữu trong việc tạo nên những loại bột màu tươi sắc, các nghệ sĩ
dường như có vẻ đã không tin rằng màu sắc cũng có tầm quan trọng như bố
