sửa đổi, nhưng về cơ bản là đúng đắn, và vật lí hạt nhân, một ngành riêng biệt
của khoa học, với tất cả những ứng dụng phong phú đối với tương lai của nhân
loại, đã ra đời.
Từ thời cổ đại đến những năm 60 của thế kỉ mười chín, tất cả các khám phá
khoa học đều dựa trên những con số đen trắng rạch ròi và các đại lượng có thể
đo được. Thế rồi trong vòng sáu mươi năm tiếp sau đó, ngỡ ngàng như trẻ thơ,
một số nhà khoa học đã chăm chú nhìn quang phổ của màu sắc và phát hiện ra
những thứ sau: thành phần cấu tạo của các ngôi sao; sự hợp nhất của từ, điện
và ánh sáng; nguồn gốc của cơ học lượng tử, cấu trúc của nguyên tử, và sự dãn
nở của vũ trụ. Năm khám phá này đứng vào hàng những hiểu biết mang ý
nghĩa sâu xa nhất trong lịch sử khoa học.
Việc Einstein nhận ra rằng ánh sáng (cũng tức là màu sắc) là tinh chất của
vũ trụ cũng tương đồng với việc các nghệ sĩ đã sùng bái ánh sáng như thần.
Trước khi Einstein có phát minh của mình, Claude Monet đã tuyên bố: “Chủ
đề thực sự của mọi bức tranh chính là ánh sáng”. Đồng thanh với tình cảm ấy,
Einstein sau này đã bình luận: “Tôi muốn dành toàn bộ phần còn lại của đời
mình để suy ngẫm xem ánh sáng là cái gì?”. Cả hai người, nghệ sĩ và nhà khoa
học đã khẳng định một sự thật vĩ đại trong Kinh Thánh. Theo sách Sáng thế kí,
cuốn đầu tiên của Kinh Cựu Ước, hành động khai mở huy hoàng của Đức
Chúa Trời là sáng tạo nên ánh sáng. Người đã không phán: “Hãy có không
gian!” hoặc “Hãy có thời gian”. Mà Người phán: “Hãy có ánh sáng!”
***
Vào thế kỉ mười chín, sự kết nối giữa các màu sắc và các liên tưởng của
chúng đã biến đổi sâu xa, khi cái trật tự cố hữu của quang phổ đã bị đảo ngược
một cách đầy kịch tính. Từ thời của các bức họa hang động, cái màu nguyên
thủy có tầm quan trọng sống còn nhất đã luôn luôn là màu đỏ. Đỏ là màu của
máu, niềm đam mê, sự sống và lửa. Nó đại diện cho quyền lực, niềm vinh
quang và lòng can đảm. Ngược lại, xanh nước biển được liên tưởng với sự tiết
chế. Xanh nước biển là màu của u sầu, ngủ vùi, bất tiến triển. Blue bloods
“máu xanh” (dòng giống quý tộc), blue noses “mũi xanh” (người khắc kỉ), blue
law “luật xanh” (luật cấm đoán bất kì hoạt động trần tục nào vào ngày Chủ
