nhiều điểm quan sát khác nhau đã đưa ra một
nguyên lí gắn bó mật thiết với cuộc sống hiện đại
- đó là tính đồng thời. Thật là một sự trùng hợp
về thời gian, Einstein đáng lẽ nên bắt đầu tác
phẩm nổi tiếng của mình Elektrodynamik
betvegter Körper (Điện động lực học của các vật
chuyển động) năm 1905 bằng việc định nghĩa kĩ
càng về tính đồng thời”.
Những quan điểm này của Gideon đã được nhiều nhân vật trong thế giới
nghệ thuật ủng hộ.
Tuy nhiên, có một nhóm đối lập các nhà nghiên cứu lịch sử nghệ thuật và
các nhà khoa học khác lại tin tưởng không hề kém phần mãnh liệt như vậy vào
việc thuyết tương đối và trường phái Lập thể chẳng có quan hệ gì với nhau; họ
cho rằng sự khác nhau của chúng còn nhiều hơn sự giống nhau và mối quan hệ
thể hiện ra bên ngoài của chúng chỉ là một ảo giác. Gần đây nhất, nhà vật lí
Géza Szannosi đã tuyên bố trong cuốn sách Hai chiều sinh đôi của mình:
“Lấy ví dụ, không gian của phong cách Lập thể
có xu hướng là một mặt phẳng hai chiều và loại
bỏ chiều thứ ba; còn toán học của các công trình
về thuyết tương đối lại làm việc trong không-thời
gian bốn chiều. Và ta có thể cứ tiếp tục như thế
này mãi mãi; việc tìm kiếm những sự tương đồng
trong hai nỗ lực này chỉ hoàn toàn vô ích”.
Tính nguỵ biện trong lập luận của Szamosi thể hiện ở chỗ: tuy đúng là
thuyết tương đối quan tâm đến không-thời gian toán học bốn chiều, nhưng
trong nó có một trường hợp đặc biệt, đó là việc quan sát tưởng tượng từ vận
tốc c, trong đó một vectơ của không gian sẽ biến mất. Hơn thế nữa, trong
trường hợp đặc biệt ấy, việc thay đổi thời gian dù để làm gì và với mục đích gì
đi chăng nữa, cũng ngừng tồn tại. Một người quan sát di chuyển với vận tốc
ánh sáng sẽ bắt gặp một thực tế gần như không hình dung nổi là chiều dài, cái
chiều đầu tiên của không gian Euclid, sẽ bị bóp lại đến tiêu biến đi. Tại vận tốc
c, không gian không ngừng bị nén lại dọc theo trục chuyển động cho đến khi
