cửa miệng của mọi nhà, hình ảnh gương mặt như sư tử của ông đã trở thành
một tượng thánh của thời đại.
Vốn dĩ chỉ quen làm việc lặng lẽ đơn độc một mình, Einstein giờ ngỡ ngàng
trước sự săm soi của công chúng đông đảo mà ông lẫn các lí thuyết của ông tạo
ra. Thêm vào đó, ông nhận ra rằng thật khó giải thích cho mọi người một cách
chính xác cái gì là điều tuyệt vời trong sự hiểu biết sâu sắc nhất của ông. Có
lần một phóng viên của tờ Thời báo London đã phỏng vấn Einstein ở nhà ông
và đề nghị ông tóm tắt về công trình của mình sao cho hơn mười hai người có
thể hiểu được. Einstein cười thoải mái, những vẫn nhấn mạnh việc rất khó làm
cho người bình thường có thể hiểu được ông. Khi Eddington kết thúc bản báo
cáo nổi tiếng của mình trước Hội Hoàng gia Anh, Ludwig Silberstein, một nhà
vật lí mà Eddington không đánh giá cao lắm đã hỏi ông rằng có đúng là trên
thế giới này chỉ có ba người hiểu được các lí thuyết của Einstein không.
Eddington trầm ngâm suy nghĩ và Silberstein gặng tiếp: “Thôi xin đừng tỏ ra
khiêm tốn thế, thưa ngài Eddington!”. Eddington trả lời: “Ngược lại ấy chứ, tôi
đang cố nghĩ xem ai là người thứ ba đây”.
Sự khát khao của công chúng muốn hiểu các lí thuyết của Einstein, cộng với
lòng mong mỏi của chính ông muốn giải thích rõ ràng và giao tiếp được với
công chúng, đã dẫn đến việc Einstein viết hai cuốn sách về chủ đề này cho
người đọc bình thường ít nhiều có học vấn. Thuyết tương đối được xuất bản
vào năm 1918 và Sự tiến triển của vật lí, viết chung với tiến sĩ Leopold Infeld,
ra mắt năm 1938. Với dự định là những bài giảng kinh cho quần chúng phổ
thông, nhưng hầu hết các phần của hai cuốn sách này đã thất bại. Einstein đã
sai lầm khi cho rằng một công chúng phổ thông được chỉ dẫn sẽ có thể đi sâu
vào khám phá khu rừng rậm những ý niệm trừu tượng của vật lí cao cấp và có
thể phạt đường tìm được lối ra với trang bị duy nhất là một lưỡi dao rựa của
các ẩn dụ bằng lời. Thực tế, hiếm người nào, không được học về toán học cao
cấp, lại có thể hiểu được đầu cua tai nheo của cái khu rừng rậm rì này. Các
khái niệm của Einstein đã vi phạm mọi trải nghiệm hằng ngày của lẽ phải
thông thường. Kết quả là hai cuốn sách của ông đã không thành công trong
việc dùng ngôn ngữ thông thường để giải thích thuyết tương đối. Cho đến cuối
đời, Einstein buồn bã công nhận rằng ông đã không thể làm cho lí thuyết của
mình trở thành dễ dàng tiếp cận được cho mọi người. Khi bị gạn hỏi, ông trở
