toàn bộ khái niệm thời gian, coi nó không gì khác hơn là một ảo ảnh quấy rầy
cái lí tưởng bất động. Plato gọi thời gian là “hình ảnh chuyển động của cái vĩnh
cửu bất biến này”.
Chuỗi đã trở nên đặc tính chủ chốt của thời gian và các khoảng thời gian nối
theo nhau trong một dòng chảy liên tục, không quay trở lại. Những ý niệm mới
mẻ của người Hi Lạp về không gian cũng phụ thuộc vào trật tự và tính tuyến
tính, tương tự như những lĩnh vực khác trong nền văn minh của họ. Trong cuốn
Sự ra đời và tái sinh của không gian hình ảnh, John White đã chỉ ra nét đặc thù
lạ thường nhất của cả nghệ thuật hư cấu lẫn tường thuật Hi Lạp: “Tất cả các
hình dạng đều nằm trên cùng một mặt phẳng. Tất cả chuyển động đều theo một
hướng”. Từ các cột đền đến những bức họa trên bình sứ, cái quy chuẩn tuyến
tính này hiếm khi bị vi phạm.
Khi thời gian đã được giằng ra khỏi các móng vuốt của huyền thoại, thì
người Hi Lạp bỗng nhận ra rằng lịch sử là điều có thể. Nếu thời gian thực là
tuyến tính, thì có thể lập biên niên về các sự kiện theo một trật tự nối tiếp nhau.
Và thế là Herodotus ở thế kỉ thứ năm trước CN đã trở thành sử gia đầu tiên của
nền văn minh nhân loại. Cái quan niệm cho rằng một con người đang sống ở
hiện tại có thể viết nên một bảng liệt kê chính xác những sự kiện của quá khứ
xa xôi, là một ý tưởng vô cùng mới mẻ. Nó chỉ có thể xảy ra trong một nền văn
minh theo thời gian tuyến tính. Việc người Hi Lạp công nhận tính độc nhất
tuyệt đối của các sự kiện lịch sử cũng chính là một trong những sự kiện độc
nhất của lịch sử.
Không gian Euclid và thời gian Aristotle đã làm nên cơ sở cho một mẫu
hình bền vững đến đáng nể. Cái thế giới quan này đã tồn tại không hề thay đổi
kể từ khi lần đầu tiên nó được nêu ra gần hai ngàn năm trăm năm trước đây.
Hầu như không có ngoại lệ, mọi con người trong xã hội phương Tây đều sử
dụng cái hệ thống lâu đời này. Cuốn Các cơ sở của Euclid có lẽ là cuốn sách
thứ hai được đọc rộng rãi nhất trong lịch sử thế giới. Con người ta hầu như
không thể nào lớn lên nổi nếu không được khắc ghi những tư tưởng của Euclid
vào trong tâm trí ở lứa tuổi rất sớm. Tương tự như vậy, kiến thức về logic học
của Aristotle được mặc định là một yêu cầu tiên quyết đối với bất kì ai có một
vị trí chuyên môn, kĩ thuật hay văn chương trong một xã hội đã phát triển. Phi
lí đến sâu xa được coi là mất trí.
