cũng đều sáng tác trong khuôn khổ những quy ước của một cốt truyện nhất
quán trải dần theo thời gian và hành động thì diễn ra trong một không gian đã
được phác họa rõ.
Năm 1857, rất sớm trước khi các nhà vật lí bắt đầu đặt câu hỏi đổi với hình
mẫu cơ giới, Gustave Flaubert đã viết ra cuốn tiểu thuyết hoàn toàn hiện đại
đầu tiên, Bà Bovary, chứa đựng những khái niệm tường thuật mà sau này được
ngành vật lí mới khẳng định lại một cách khoa học. Cuốn tiểu thuyết này nổi
bật bởi vì Flaubert đã giấu kín quan điểm của cá nhân ông. Ông kết nối những
câu chuyện và những mong đợi của các nhân vật một cách trung lập, không hề
phán xét cũng không nêu ý kiến. Cũng mang tính cách mạng tương tự như vậy,
ông đã xa rời lối văn xuôi đơn thanh, đưa ra một loạt các cách nhìn, giống như
Cézanne sau đó đã làm trong hội họa. Ngay dòng đầu tiên của cuốn sách:
“Chúng tôi đang ở trong lớp thì ông hiệu trưởng bước vào..”. Flaubert đã bỏ lối
tường thuật ngôi số ít và báo hiệu cho độc giả của mình biết rằng nền văn học
phương Tây, và sau đó hóa ra là cả nền văn minh phương Tây, đã không còn sử
dụng cái hệ quy chiếu độc nhất được ưu ái nữa.
Theo tôi, sự thiếu vắng một giọng nói tác giả rõ rệt trong Bà Bovary là một
biểu hiện của cảm giác ám ảnh Flaubert suốt đời rằng ngôn ngữ quá hạn hẹp
không thể diễn tả được một tư tưởng quan trọng nào. Các thất bại sau này của
ngôn ngữ trong việc giải thích những khái niệm của vật lí mới hoặc làm sáng
tỏ những hình ảnh của nghệ thuật hiện đại hình như đã chứng minh cho linh
cảm nghệ thuật này của Flaubert.
Từ bỏ cái nhìn cá nhân, Flaubert đồng thời cũng bôi lem nhem cái điểm nhìn
đơn nhất từ trước đến giờ vốn là người dẫn hướng cho độc giả đi qua ma trận
các sự kiện không gian và thời gian hư cấu. Các nhà phê bình tác phẩm của
ông đã phản đối vai trò người kể chuyện trung tính và vô hình của Flaubert,
kêu ca là phong cách ấy đã làm xói lở dòng chảy băng băng của câu chuyện,
khiến cho cuốn tiểu thuyết thí nghiệm của ông trở nên phẳng lì và nhạt nhẽo.
Sự xa rời của Flaubert khỏi các quy ước văn chương có một người bạn tương
đồng của nó là việc Manet từ bỏ những hình thức tạo hình của chủ nghĩa kinh
viện. Manet cũng đập bẹt bố cục tranh của ông, và giống Flaubert, Manet thách
thức những nền móng khái niệm của các giả định xã hội, là những thứ dựa trên
không gian và thời gian tuyệt đối cũng như quy luật nhân quả bất biến.
