Hình 22.1. Đồ hình của thuyết tương đối rộng
Mặc dù thuyết tương đối rộng đã làm thay đổi đến tận gốc rễ những quan
niệm trước kia về lực hấp dẫn, nhưng nó lại đơn giản đến mức có thể diễn tả nó
chỉ trong một phương trình gồm có mỗi một dòng: Không gian là thời gian
bằng với vật chất là năng lượng. Bài thơ haikư súc tích này là một công án
Thiền mời gọi sự suy tư và chiêm nghiệm.
Bằng việc kết hợp cả bốn cột trụ của thực tại thành một cặp các bó có quan
hệ tương hỗ với nhau, Einstein đã mở toang cánh cửa dẫn đến mật cung linh
thiêng chứa đựng bí mật vĩ đại về lực hấp dẫn. Trong quá trình ấy, ông đã giải
thích một điều đã dính liền với sự tồn tại của loài người đến mức được coi là
đương nhiên. Chúng ta từ trước đến giờ bị gắn chặt trên mặt đất như lũ ruồi bị
dính trên mặt giấy bẫy ruồi mà không hề thấy có một loại keo nào, cái sự thật
