Để miêu tả thuyết tương đối rộng, cần phải nói về không gian, thời gian,
khối lượng và năng lượng cứ như là chúng tách biệt với nhau, mặc dù thực tế
không phải vậy. Trong những điều kiện quy ước như thế, không gian sẽ nén lại
ở gần bề mặt khối lượng của bất kì vật thể nào. Điều này cũng tương tự như
hiện tượng co làm nén không gian lại đối với những người quan sát di chuyển
với các vận tốc gần vận tốc ánh sáng mà ta đã bàn tới ở Chương 9. Tuy nhiên,
trong thuyết tương đối rộng, chính là khối lượng của vật thể đã tạo ra sự nén
không gian, chứ không phải là vận tốc của người quan sát (như là trong thuyết
tương đối hẹp). Không gian càng gần bề mặt của khối lượng đang xét, thì nó
càng bị nén một cách đàn hồi và bị cong theo bề mặt của vật thể ấy (Hình
22.2).
Hiệu ứng khối lượng nén không gian quanh nó có một hệ quả kì lạ là thời
gian khi ấy nở ra trong vùng gần khối lượng. Một chiếc đồng hồ ở tầng trệt
một tòa nhà cao ốc sẽ chạy chậm hơn chiếc khác ở trên nóc tòa nhà ấy, tức là ở
xa khối lượng của trái đất (các Hình 22.2 và 22.3).
