Khái niệm về cái “tôi” kết thúc ở lớp da của chúng ta. Ở bên trong cái túi
không thấm nước này, hệ thống miễn dịch của con người đã có được những
biện pháp cực đoan, được thiết kế ra để cô lập cái “tôi” ra khỏi môi trường của
nó, mà hệ thống này nhận thức rõ là “không phải tôi”. Có lẽ do bộ áo giáp đầy
đủ của các cơ chế tự vệ bao bọc quanh cái “tôi” đã hết sức cảnh giác phòng vệ
mọi sự xâm lấn có thể có, cho nên cái “tôi” nêu cao được tính cá nhân của nó
một cách hết sức mãnh liệt. Sự phân cách rạch ròi giữa các biên giới vật chất
của thân thể chúng ta rất tự nhiên đã củng cố thêm quan niệm cho rằng trí tuệ
của mỗi chúng ta đều là riêng rẽ không thể nào xâm phạm, tách biệt khỏi tâm
trí của những người khác. Tuy nhiên, như Sherrington đã cảnh báo: “Sức mạnh
của niềm tin này (về tính đơn nhất), không có nghĩa cũng là một sự bảo đảm
rằng nó là chân lí”.
Niềm tin được giữ gìn vững chắc trong mỗi con người về tính toàn vẹn của
riêng bản thân từng cá nhân đã đối lập với quan niệm cấp tiến hơn, cho rằng có
tồn tại một thứ trí tuệ vũ trụ. Nhà triết học người Mĩ William James gợi ý rằng
có một biên giới bao quanh trí tuệ của mỗi cá nhân con người, giữ cho nó tách
rời với các cùng loại. Biên giới này bao bọc các ý nghĩ và suy tư, không cho
bất kì ai khác tiếp cận tới, vì thế mà nó tạo nên ảo giác về sự tách biệt. Tuy
nhiên, ông phỏng đoán tiếp, đã có một đoạn của cái vòng tròn này bị vỡ, và
qua lỗ thủng này, ý thức đơn lẻ của cá nhân đã kết nối với ý thức của tất cả
những người khác, trong một trí tuệ siêu việt, bao quát tất cả và rộng lớn hơn.
Năm 1902, trong các bài giảng ở cuốn Những đa dạng của trải nghiệm tôn
giáo, ông đã tuyên bố:
“Dường như đối với tôi, những giới hạn xa của
Con người đang sống chúng ta đã cùng kết lại
với nhau thành một chiều tồn tại khác, nằm
ngoài thế giới hợp lí và thuần túy “hiểu được”
này. Có thể gọi nó là miền huyền bí hay miền
siêu nhiên, tùy các bạn chọn”.
James đã phát triển khái niệm về một “continuum của ý thức vũ trụ”, tồn tại
ở một chiều cao hơn và tổng hợp toàn bộ trí tuệ của tất cả các cá nhân. Ông đề
nghị gọi cái thực thể này là Chúa Trời tối thượng. Thật không may, việc gắn từ
