“Chúa Trời” vào một ý niệm, có thể làm lặng đi các cuộc tranh luận giữa
những người đang gắn tôn giáo với triết học một cách không thích thú gì lắm.
Vì thế cho nên khi nhà thần học Công giáo Pierre Teilhard de Chardin đưa ra
một lí thuyết tương tự vào những năm 40 của thế kỉ hai mươi, ông đã đặt ra sự
tồn tại của một cái màng ý thức bao trùm lên toàn bộ địa cầu, ông thận trọng
không gọi nó là Chúa
.”.
Trong mô hình của Teilhard de Chardin, mỗi khi ý thức riêng lẻ của một cá
nhân trên thế giới này được nâng lên, thì số lượng và chất lượng chung của trí
tuệ trong thế giới này cũng tăng lên theo. Ông gọi cái thành tố vô hình này của
bầu khí quyển là “trí quyển” (noosphere, ghép từ noos của tiếng Hi Lạp cổ,
nghĩa là “trí tuệ” vào hậu tố sphere có nghĩa quyển). Mỗi một con người, sau
khi trở nên có ý thức hơn về cuộc đời mình, đã góp thêm một chút vào cái bể ý
thức chung, tồn tại ngoại lai ấy, và bằng cách đó làm nó hơi dâng thêm lên một
chút. Chính ông đã nói:
“Nhưng đến ngày nay, do kết quả khảo sát tốt
hơn về Không gian và Thời gian, một ý niệm
khác bắt đầu ló rạng trong trí tuệ của chúng ta.
Nghĩa là, chúng ta bắt đầu nhận ra rằng, dưới
bức màn xã hội hóa của loài người, có thể đang
có một lực phổ quát, cơ bản hoạt động, cái lực
mà từ buổi bình minh của thế giới, đã luôn luôn
hướng tới việc tổ chức Vật chất ngày càng chặt
chẽ hơn. Chúng ta giờ đây không còn được phép
nghĩ về cái lực này thuần túy chỉ là một chuyển
động không gian của trái đất (như Galileo), mà
phải thấy nó là một sự xiết chặt, vượt lên bản
thân chúng ta, ở cao phía trên đầu ta, của một thứ
đại loại như một cơn lốc xoáy vũ trụ. Cơn lốc
xoáy vũ trụ ấy, sau khi tạo ra mỗi một người
chúng ta một cách riêng biệt, thì bằng cách tạo ra
các đơn vị tập thể, lại tiếp tục không ngừng cuốn
đi xa hơn trên con đường hướng tới việc tăng
