Bằng chứng nữa chứng tỏ cảm nhận về thời gian của Leonardo khác với
người thường là ông nổi tiếng về sự chậm trễ lề mề. Trong một trường hợp,
Leonardo đã lập ra kỉ lục của mọi thời đại về quãng cách thời gian từ lúc nhận
làm một tác phẩm đến lúc giao tác phẩm đã hoàn thành - hai mươi ba năm trời!
Trong một trường hợp khác, Giáo hoàng Leo X đặt Leonardo vẽ một bức tranh
về bất kì chủ đề gì mà ông muốn. Luôn luôn suy tư về các vấn đề kĩ thuật,
Leonardo bắt đầu mày mò tổng hợp một loại dầu bóng đặc biệt để phủ lên hoàn
thành bức tranh còn chưa được vẽ của ông. Giáo hoàng, khi đến kiểm tra tiến
độ thực hiện đơn đặt hàng của mình, đã phải chán nản giơ cả hai tay lên trời và
phát cáu kêu lên: “Gã này không bao giờ hoàn thành được thứ gì cả! Anh ta đã
nghĩ đến chuyện kết thúc công việc thậm chí khi chưa thèm bắt đầu!”. Nếu
Leonardo đã không hình dung thời gian là một chuỗi tuyến tính, chạy xuôi từ
lúc bắt đầu đến khi kết thúc, thì có lẽ đối với ông, kết thúc cũng giống như bắt
đầu. Biết mình có năng lực nhìn thời gian theo kiểu tất-cả-tức-thì, ông đã có
lần nhận xét:
“Chúng ta biết rất rõ rằng thị giác, qua sự quan
sát rất nhanh, chỉ cần một cái liếc nhìn là khám
phá ra vô hạn các hình dạng. Tuy nhiên, thị giác
lại chỉ có thể nhận thấy mỗi lần một hình ảnh mà
thôi”.
Mặc dù Leonardo sống trước chúng ta hơn bốn trăm năm, nhưng những
thành tựu của ông vẫn còn đang tiếp tục làm mê say cả một cộng đồng dân số
hoạt động chủ yếu nghiêng về một bên này hay bên kia của trí não. Trong tác
phẩm Con mắt ngây thơ, Roger Shattuck thông báo: chỉ trong một khoảng thời
gian năm mươi năm - từ 1869 đến 1919, giai đoạn nổi bật vì sự bùng nổ một
loạt sáng tạo trong khoa học và nghệ thuật của phương Tây - trung bình mỗi
năm có một tác phẩm dày dặn lấy chủ đề về Leonardo. Số lượng tác phẩm về
Leonardo hơn hẳn số lượng tác phẩm về bất kì một cá nhân nào khác. Sự tuôn
trào văn chương này tới từ những tác giả rất khác nhau, mà chúng tôi chỉ xin
nhắc tới một số người như Bernard Berenson, Jakob Burckhardt, Sigmund
Freud và Paul Valéry. Số lượng sách vẫn còn đang được xuất bản về cuộc đời
và sự nghiệp của người nghệ sĩ/nhà khoa học phi thường ấy đã nói lên rằng sự
