có thể chỉ ra rõ những lỗi kỹ thuật của mình (“Tôi đã không giữ đúng vị trí
khuỷu tay”). Những vận động viên kém hơn chỉ giải thích mơ hồ: “Tôi mất
tập trung”.
Vai trò của các mục tiêu nhỏ trong việc duy trì động cơ cũng rất đáng lưu
ý. Khi đạt tới trình độ nhất định, người ta rất sợ thất bại. Khi thất bại, họ
thường lo sợ những điều không hay sẽ xảy ra. Khi người ta dự đoán hành
động của mình sẽ dẫn tới những kết quả tai hại, chính điều này sẽ làm nảy
sinh những hành vi tự chuốc lấy thất bại. Những người bắt đầu với giả
thuyết rằng mình sẽ không bao giờ thành công và thất bại sẽ phải trả giá đắt
thường có xu hướng đi tìm mọi chứng cứ chứng minh mình sẽ thất bại, như
thế, họ mới có lý do để rút lui trước khi cảm thấy ê chề.
Khi nỗi lo sợ thống trị sự mong đợi của một người, bạn không phải chỉ
giúp họ nâng cao kỹ năng chuyên môn mà còn phải quan tâm đặc biệt để
đảm bảo những kỳ vọng thành công của họ sẽ được đặt đúng vị trí, phù hợp
với khả năng của họ. Nhưng làm cách nào? Như chúng ta đã biết, chỉ sử
dụng lời lẽ thuyết phục thôi chưa đủ. (“Cố gắng lên, con rắn không cắn đâu
mà lo!”) Chẳng hạn, trong một cuộc nghiên cứu, các học giả thấy rằng bạn
có thể dạy kỹ năng hẹn hò cho các sinh viên năm nhất e thẹn, nhưng các
sinh viên đó cần thấy những bằng chứng thực tế về những tiến bộ không
ngừng trước khi họ thú nhận mình đã thật sự học được những gì hoặc trước
khi thực hành các kỹ năng mới.
Vậy chúng ta có thể tìm kiếm chứng cứ về sự tiến bộ ở đâu? Câu trả lời
là chính từ bản thân quá trình tiến bộ đó. Khi thành công, người ta sẽ thấy
được từ kinh nghiệm bản thân – một yếu tố quan trọng để thay đổi sự hiểu
biết, còn sự hiểu biết chính là công cụ mạnh mẽ để thay đổi quyết định –
rằng họ có thể thật sự đạt được mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, những người
hoài nghi thường không dám thử khi họ thấy hành động đó chứa đầy rủi ro,
vì thế, họ không bao giờ thành công. Vậy cần làm gì trong trường hợp này?
Bác sĩ Bandura chỉ ra rằng để khích lệ mọi người cố gắng thực hiện điều
mà họ sợ, bạn cần cung cấp cho họ những phản hồi nhanh chóng và tích
cực giúp họ nâng cao sự tự tin. Hãy giúp họ xác lập các mục tiêu ngắn hạn,
