Bác sĩ Bandura cho biết: “Tôi rất ngạc nhiên khi chứng kiến sự thoải mái
của những người vượt qua chứng sợ rắn. Từ giây phút đó, họ cảm thấy
cuộc đời phía trước rộng mở hơn vì họ không còn sợ rắn. Hơn nữa, họ cảm
thấy tự tin vì mình có thể tự thay đổi bản thân. Do đã vượt qua nỗi sợ rắn,
họ cho rằng mình có thể vượt qua nhiều vấn đề khác.”
BÀI HỌC
Hãy xem nghiên cứu của Bandura giúp chúng ta rút ra bài học gì về hành
vi của con người. Lý thuyết của ông là cơ sở cho hầu hết các bậc thầy xoay
chuyển và giúp chúng ta biết cách thay đổi suy nghĩ của người khác.
Con người thường lựa chọn hành vi dựa trên kết quả họ nghĩ sẽ đạt
được. Con người có khả năng tư duy nên có thể học bằng nhiều cách khác
nhau. Suy nghĩ ảnh hưởng tới hành vi theo kiểu nhân quả. Ví dụ: “Nếu ta
chạm vào con rắn, nó sẽ cắn ta. Vì vậy, ta cần tránh xa loài rắn”. Ở công sở,
nhân viên nghĩ rằng nếu mình đến muộn thì cũng không ai để ý, vì thế, anh
ta thường xuyên đi làm muộn. Con gái bạn nghĩ rằng sẽ rất thú vị khi chơi
với một nhóm sử dụng ma túy và cô bé sẽ thực hiện điều này.
Muốn thay đổi bất cứ hành vi nào, bạn cần thay đổi sơ đồ tư duy nhân
quả.
Nhiều suy nghĩ không chính xác hoặc không chín chắn khiến con người
có những hành động sai lầm và dẫn đến những vấn đề mà họ đang phải đối
mặt. Hãy nhớ, dù trong bất kỳ tình huống nào, cách nhìn nhận của con
người về các sự kiện chủ yếu dựa vào thực tế. Nhưng không phải bất cứ
cách nhìn nhận nào cũng bắt nguồn từ thực tế. Con người thường tạo ra
những câu chuyện hoang đường, hư cấu, những hiểu lầm và nỗi sợ hãi.
Những yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn những hành vi mang tính
quyết định của mỗi người dựa trên hai kỳ vọng cơ bản. Khi cố gắng thuyết
phục mọi người thay đổi hành vi bằng cách thay đổi tư duy, bạn không cần
tác động lên mọi suy nghĩ của họ. Ví dụ: quan niệm Sydney là thủ đô của
Australia là sai nhưng nhiều người vẫn tin điều đó là đúng.
