CHƯƠNG V
VIẾT
Tôi chỉ viết để người khác đọc lại
- GIDE
Tôi có cần biết cách ông viết thế
nào đâu, chỉ cần biết ông viết có
làm tôi cảm động hay không thôi.
A. MAUROIS
Đọc sách báo, thỉnh thoảng ta gặp những câu như: “Nhà văn viết
cuốn ấy trong cơn sốt”.
Cơn sốt đây không phải là bị cảm hoặc làm cữ mà nhiệt độ trong
mình tăng lên 39, 40 độ đâu. Trong cơn sốt nghĩa là trong khi hứng
tới, dịch đúng chữ fièvre trong từ ngữ fièvre de là création của Pháp.
Khi hứng tới, quả thật là máu chạy nhanh, dồn cả lên đầu, gân
thái dương nổi lên, trán hơi nóng như bắt đầu cơn sốt nhẹ vậy. Lúc
đó ta suy nghĩ rất mẫn tiệp, ý thao thao bất tuyệt mà lời cứ theo ý
tuôn ra, ta hăng hái viết một hơi hàng chục trang một cách dễ dàng,
trơn tru, không mảy may thấy mệt.
Công dụng của hứng quan trọng như vậy nên nhiều nhà văn rán
tìm nó, dùng đủ cách để gợi lên “yên sĩ phi lí thuần”. Họ hoặc ra
biển, lên núi để ngắm cảnh; hoặc chấp tay sau lưng, đi đi lại lại trên
bãi cỏ như người khùng (kỳ cục! hình như cơ thể vận động thì dễ
suy nghĩ); hoặc ngắm ảnh mỹ nhân treo trên tường, hoặc nhìn sọ
người đặt trước mặt; từ nàng tiên nâu – thuốc phiện – đến nàng tiên
xanh – rượu mạnh – từ tiếng đờn tiếng ca của các cô Hồng, cô Tuyết
đến vị đắng vị ngọt của cà phê, trà tàu, có rất nhiều thứ đã được văn
nhân, thi sĩ dùng để mời hứng tới! Mời được hứng tới đã khó, giữ
được nó lâu còn khó hơn. Người ta kể chuyện muốn cho hứng khỏi
