“Nền văn minh Maya hình thành từ sự cải tạo nông nghiệp ở
những vùng đất thấp màu mỡ, nơi tính thiên nhiên phức tạp chỉ
có thể bị chặn đứng bằng những nỗ lực có tổ chức. Ở những vùng
đất cao, việc cày cấy tương đối thuận lợi, nhờ có những loài thực
vật tự nhiên dễ sinh trưởng và lượng nước tưới điều hòa. Tuy
nhiên ở những vùng đất thấp, người ta cần phải đốn các cây cổ
thụ và những bụi cây phát triển rất nhanh với nỗ lực không biết
mệt mỏi. Nhưng khi thiên nhiên đã thật sự được thuần hóa, nó sẽ
trao những tặng vật hào phóng cho người nông dân gan dạ. Vả
chăng, có lý do để tin rằng sự khai phá rừng rậm che phủ những
khu vực rộng lớn đã ảnh hưởng rất tích cực lên điều kiện sống
vốn khó lòng đạt được dưới cái bóng của một tán lá cây dày”.
Thách thức này, vốn đã thúc đẩy sự hình thành của nền văn minh
Maya ở phía bắc sông Isthmus của Panama, lại không kích thích phản ứng
gì phía bên kia bờ sông Isthmus. Các nền văn minh hình thành ở Nam Mỹ
đã phản ứng đáp trả trước hai thách thức hoàn toàn khác nhau, đến từ cao
nguyên Andes và từ vùng giáp bờ biển Thái Bình Dương. Trên cao nguyên,
các tổ tiên của nền văn minh Andean bị thách thức bởi khí hậu lạnh lẽo và
đất đai khô cằn; trên bờ biển họ bị thách thức bởi sự nóng bức và khô hạn
của vùng sa mạc xích đạo gần như không có mưa, chỉ có thể trồng cấy được
từ sự lao động kiệt lực của con người. Những người tiên phong của nền văn
minh bờ biển đã phù phép ra những ốc đảo từ sa mạc bằng cách dành dụm
những nguồn nước ít ỏi chảy xuống từ bờ phía tây của cao nguyên đã ban
sự sống cho các vùng đồng bằng nhờ sự tưới tắm. Những người tiên phong
trên cao nguyên thì biến những sườn núi của họ thành đồng ruộng bằng
cách chắt chiu nguồn đất đai hiếm hoi trên các khu ruộng bậc thang được
duy trì nhờ một hệ thống vách ngăn xây dựng ở khắp mọi nơi.
Sự hình thành nền văn minh Minoan
Đến giờ, chúng ta đã giải thích khái niệm về những phản ứng đáp trả
các thách thức đến từ môi trường tự nhiên mà kết quả là sự hình thành của
năm trong số sáu nền văn minh có liên quan của chúng ta. Nền văn minh
