Ta có thể nói rằng, tất cả các nhóm thực dân ở Bắc Mỹ đều phải đương
đầu với những thách thức đến từ môi trường sống của họ. Ở Canada, người
Pháp gặp phải mùa đông lạnh giá gần như Bắc cực, còn ở Louisiana, tính
khí thất thường của sông ngòi chẳng khác gì Hoàng Hà ở Trung Quốc. Dù
vậy, nếu gộp chung tất cả lại với nhau - đất đai, khí hậu, phương tiện vận
chuyển và tất cả những yếu tố khác - thì không thể phủ nhận rằng mái nhà
nguyên thủy của những người thực dân New England là vùng đất khắc
nghiệt nhất. Và như vậy, lịch sử Bắc Mỹ lại một lần nữa xác nhận đề xuất
của chúng ta: thách thức càng khắc nghiệt, thì nhân tố kích thích càng lớn.
(2) SỰ KÍCH THÍCH CỦA VÙNG ĐẤT MỚI
So sánh tác động kích thích của các môi trường thiên nhiên có mức độ
khắc nghiệt khác nhau như thế là đủ. Bây giờ, chúng ta hãy tiếp cận cùng
vấn đề đó nhưng từ một góc độ khác, đó là việc so sánh tác động kích thích
của các vùng đất cũ và mới mà bỏ qua bản chất tự nhiên của địa vật.
Liệu tác động của việc khai phá vùng đất mới tự thân nó có phải là
một nhân tố kích thích hay không? Câu hỏi này được trả lời khẳng định qua
truyền thuyết “Trục xuất khỏi vườn Địa đàng” và truyền thuyết “Cuộc đại
di cư khỏi Ai Cập”. Khi bị đuổi khỏi khu vườn màu nhiệm xuống thế giới
“làm việc quần quật mỗi ngày”, Adam và Eve đã vượt qua hình thái kinh tế
hái lượm của người nguyên thủy và sinh ra những người con sẽ sáng lập
các nền văn minh trồng trọt và chăn nuôi gia súc. Trong cuộc đại di cư khỏi
Ai Cập, “những đứa con của dân tộc Do Thái” đã sản sinh ra một thế hệ có
công thiết lập nền móng cho nền văn minh Syria cổ. Khi rời khỏi những
câu chuyện truyền thuyết để chuyển sang lịch sử tôn giáo, chúng ta thấy
rằng những nhận định trực giác nói trên được xác nhận. Chẳng hạn một câu
hỏi đầy ngạc nhiên như sau: “Nazareth có thể sản sinh ra điều tốt lành nào
không?” “Và Chúa cứu thế của dân tộc Do Thái đã xuất hiện từ ngôi làng
vô danh đó, trong ‘lễ đường của những kẻ ngoại đạo’” - vùng đất hẻo lánh
mới được Maccabees chinh phục cho dân tộc Do Thái chưa đầy một thế kỷ
trước ngày Jesus ra đời. Hạt giống bất khuất này dần phát triển trong hậu
duệ của dân tộc Do Thái, trở thành những hành vi thù địch, và điều này
