người Celt, đã đề kháng trước hành vi chia rẽ của nền văn minh Hy Lạp cổ
một cách hiệu quả nhờ giành được một vị trí trong tầng lớp bị trị bên ngoài
của thế giới Hy Lạp cổ và giải quyết xã hội này trong cơn hấp hối của nó
bằng một đòn kết liễu. Nếu so sánh với người Celt thì phản ứng này của
người Teuton là một thành công; nhưng khi so sánh thành tựu của họ với
người Achaea, chúng ta thấy rằng chiến thắng của người Teuton đạt được
với cái giá quá đắt. Họ tham gia vào cái chết của xã hội Hy Lạp cổ chỉ để
nhận đòn kết liễu của chính mình, gây ra từ những kẻ ăn theo đối địch
thuộc tầng lớp bị trị của xã hội quá cố. Thắng lợi trên chiến trường này
không thuộc về tập đoàn chiến tranh Teuton mà thuộc về giáo hội Thiên
Chúa giáo La Mã, cái nôi để tầng lớp bị trị của xã hội Hy Lạp cổ thành lập.
Trước khi thế kỷ 17 khép lại, mọi thành viên của những tập đoàn chiến
tranh của người ngoại đạo Aria hoặc Teuton đã cả gan xâm nhập vào đất La
Mã đều bị cải đạo thành Thiên Chúa giáo hoặc bị quét sạch. Nền văn minh
mới - hậu duệ của Hy Lạp cổ - liên hệ với nền văn minh tiền đề của nó
thông qua tầng lớp bị trị trong nước, chứ không thông qua tầng lớp bị trị
bên ngoài. Nền văn minh Cơ Đốc Tây phương về cơ bản là sáng tạo của
giáo hội Thiên Chúa giáo - trái ngược với nền văn minh Hy Lạp cổ, về cơ
bản là sáng tạo của cộng đồng người rợ Achaea.
Giờ đây, chúng ta hãy sắp xếp chuỗi thách thức của mình theo thứ tự
tăng dần về độ khắc nghiệt. Người Slav miễn nhiễm trước mọi thách thức
và rõ ràng là trường hợp kém cỏi nhất vì không được tiếp xúc với nhân tố
kích thích nào. Thứ mà người Achaea nhận được, xét theo phản ứng đáp trả
của họ, phải được coi là thách thức tối ưu. Người Teuton trụ vững được
trước thách thức của nền văn minh Hy Lạp, nhưng sau đó suy vong trước
thách thức của Thiên Chúa giáo. Người Celt, tiếp xúc với nền văn minh Hy
Lạp cổ vào thời kỳ đầu của nó - trái với người Teuton tiếp xúc khi nó đã
suy tàn - đã bị nó lấn át hoàn toàn. Người Slav và người Celt đã gặp phải
những giới hạn cực - một bên miễn nhiễm một cách khô cứng, còn bên kia
bị đè bẹp một cách dễ dàng. Người Achaea và người Teuton chiếm vị trí
