Mã, và một số triều đại kế thừa sớm nở tối tàn mọc lên từ những vùng lãnh
thổ cũ của Đế chế trong thời kỳ gọi là Völkerwanderung của những người
man di đến từ “vùng đất hoang” phía bên kia các đường biên giới của đế
chế. Chúng ta đã từng mô tả hai lực lượng này là giai cấp bị trị trong nước
và giai cấp bị trị nước ngoài của xã hội Hy Lạp cổ. Mặc dù khác nhau về
mọi mặt, song họ giống nhau ở chỗ phải chịu sự khinh rẻ từ tầng lớp thống
trị của xã hội Hy Lạp cổ, những tầng lớp thống trị của xã hội cũ đã mất
phương hướng và mất quyền lãnh đạo. Sự thật là, Đế chế La Mã sụp đổ còn
Giáo hội thì tồn tại, chỉ vì Giáo hội cho đi quyền lãnh đạo để nhận về lòng
trung thành trong khi Đế chế La Mã đánh mất cả hai mặt nói trên. Vì thế
mà Giáo hội, một thành viên “sống sót” từ một xã hội bị diệt vong, đã trở
thành cái nôi nuôi dưỡng cho một xã hội mới ra đời.
Vậy đâu là vai trò của những nhân tố khác trong mối quan hệ trực hệ
của xã hội chúng ta trong giai đoạn quá độ, bắt nguồn từ thời kỳ
Völkerwanderung, thời kỳ mà những kẻ bị trị ngoại bang tràn xuống từ phía
bên kia đường biên giới của xã hội cũ - bao gồm người German và người
Slav từ khu vực rừng Bắc Âu, người Sarmatia và người rợ Hung nô từ thảo
nguyên Á-Âu, người Saracen từ bán đảo Ả Rập, người Berber từ dãy Atlas
và sa mạc Sahara - những chính quyền thừa kế sớm nở tối tàn đã cùng Giáo
hội chia sẻ sân khấu lịch sử trong suốt thời kỳ quá độ hay còn gọi là thời kỳ
Anh hùng? So với Giáo hội, sự đóng góp của họ mang tính tiêu cực và
không đáng kể. Hầu như tất cả họ đều bị tiêu diệt bằng bạo lực trước khi
thời kỳ quá độ kết thúc. Người Vandal và Ostrogoth bị đánh bại hoàn toàn
trong những cuộc phản công của Đế chế La Mã đang suy tàn. Lan bùng lên
cuối cùng của ngọn lửa La Mã cũng đủ để thiêu cháy tất cả những chú thiêu
thân đáng thương này. Những nhóm khác bị tiêu diệt trong những trận
chiến huynh đệ tương tàn: chẳng hạn như người Visigoth, nhận đòn đầu
tiên từ người Frank và đòn kết liễu từ người Ả Rập. Số ít còn tồn tại trong
cuộc đấu tranh sinh tồn giữa các xã hội này dần dần bị thoái hóa và sống
vất vưởng cho tới khi bị dập tắt bởi các lực lượng chính trị mới sở hữu sức
mạnh không thể thiếu. Do đó mà các vương triều Merovingian và Lombard
