sáng lập ra giáo phái mới từ sự kết hợp phiên bản sàng lọc của Ấn giáo với
yếu tố ngoại lai cầm đầu. Ví dụ, Nanak (1469-1538) – người sáng lập đạo
Sikh – vay mượn các yếu tố từ đạo Hồi, và Ram Mohan Roy (1772-1833)
lập ra Samaj Brahmo bằng cách kết hợp Ấn giáo với Cơ Đốc giáo. Trong cả
hai giáo phái này, chế độ đẳng cấp bị loại bỏ. Trong trường hợp khác,
những người chủ trương ly khai đã rời bỏ Ấn giáo, và nhập đạo Hồi hay
đạo Cơ Đốc; những vụ cải đạo như thế diễn ra trên quy mô lớn ở các khu
vực chiếm tỉ lệ cao người thuộc đẳng cấp thấp và tiện dân.
Đây là đòn trả đũa mang tính cách mạng trước từ ngữ lăng mạ tiện
dân, dấy lên do tác động của tôn giáo lên chế độ đẳng cấp; và vì quần
chúng nhân dân Ấn Độ bị khuấy động trước biến động Âu hóa về kinh tế,
trí tuệ, và đạo đức. Dòng suối nhỏ của những người bị mất địa vị trong
đẳng cấp tìm cách cải đạo sẽ cuộn dậy thành dòng thác, trừ phi các thành
viên trong xã hội Ấn giáo tôn trọng tư tưởng tôn giáo và chính trị của
Banya Mahatma Gandhi nhằm đạt được điều chỉnh hài hòa trong chế độ xã
hội – tôn giáo.
Tác động của nền văn minh lên phân công lao động
Phân công lao động hoàn toàn không được biết tới trong xã hội
nguyên thủy, nó thể hiện trong sự chuyên môn hóa của thợ rèn, thi sĩ, linh
mục, thầy mo… Tác động của nền văn minh lên phân công lao động nói
chung có chiều hướng phát triển tới mức, nó dường như thật sự muốn thay
đổi cả xã hội; và tác động này sinh ra trong đời sống của thiểu số sáng tạo
và đa số không sáng tạo. Người sáng tạo bị đẩy vào chủ nghĩa bí truyền,
còn người bình thường thì bị thiên lệch trong phân công lao động.
Chủ nghĩa bí truyền là dấu hiệu thất bại trong sự nghiệp của cá nhân
sáng tạo, và có thể mô tả nó thông qua sự mở đầu trong chu kỳ ra đi – trở
lại, dẫn đến một kết quả không trọn vẹn. Tình trạng thiên lệch là tác động
của nền văn minh lên phân công lao động trong đời sống của đa số không
sáng tạo.
Người sáng tạo quay lại đổi mới đa số không sáng tạo bằng cách nâng
mức độ trung bình của tâm trí người thường lên cao hơn, ngang bằng với
