cách mạng kinh tế nông thôn thay đồn điền bông do nô lệ da đen làm việc
bằng trồng trọt kết hợp của dân da trắng tự do ở “vành đai bông” thuộc Hợp
chủng quốc Hoa Kỳ. Tầng lớp cặn bã da trắng bị giáng xuống hàng giai cấp
vô sản mang phẩm chất của tầng lớp cặn bã tự do ở Ý; cuộc cách mạng
kinh tế nông thôn ở Bắc Mỹ, cùng với chế độ nô lệ da đen và tình cảnh bần
cùng của dân da trắng, chỉ là ứng dụng nhanh không thương xót cuộc cách
mạng kinh tế nông thôn trải dài suốt 3 thế kỷ trong lịch sử nước Anh. Nước
Anh tuy không đưa ra lao động nô lệ, nhưng họ đã bắt chước người La Mã
và chặn trước người quản lý đồn điền và người làm nghề chăn nuôi Mỹ
bằng cách thủ tiêu tầng lớp nông dân tự do vì lợi ích kinh tế của chính thể
đầu sỏ, biến đất cày thành đồng cỏ và đất công thành đất có rào vây quanh.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng kinh tế nông thôn phương Tây thời cận đại
không phải là nguyên nhân chính khiến dân nông thôn đổ lên thành phố.
Động lực chủ yếu là cách mạng công nghiệp nông thôn thay thế lao động
thủ công bằng máy hơi nước.
Khi cách mạng công nghiệp nổ ra lần đầu tiên trên đất Anh cách đây
khoảng 150 năm, lợi nhuận dường như quá lớn tới mức những người cấp
tiến chào đón và tôn sùng sự thay đổi này. Tuy bị chỉ trích là triển khai làm
việc nhiều giờ cho thế hệ công nhân nhà máy đầu tiên, kể cả phụ nữ và trẻ
em, nhưng những người ca ngợi cách mạng công nghiệp tin tưởng rằng có
thể xóa bỏ tệ nạn nhất thời này. Kết quả là lời tiên tri lạc quan này đã trở
thành sự thật, song phúc lành của thiên đường nơi hạ giới đang mất đi tác
dụng trước sự nguyền rủa khuất sau đánh giá của người lạc quan cũng như
kẻ bi quan. Lao động trẻ em được xóa bỏ, lao động phụ nữ giảm đi, giờ làm
việc ngắn lại, điều kiện sống và làm việc cải thiện trông thấy. Tuy nhiên,
thế giới giàu lên nhờ máy móc công nghiệp bị bóng ma thất nghiệp làm lu
mờ. Mỗi khi người vô sản thị thành nhận “của bố thí”, anh ta lại nhớ mình
“nằm trong” xã hội.
Chừng đó cũng đủ cho thấy tầng lớp vô sản quốc nội được lấy từ
nhiều nguồn trong xã hội phương Tây cận đại. Giờ chúng ta phải đặt câu
hỏi là liệu tính bạo lực và ôn hòa có lại xuất hiện trong phản ứng của giai
