Một ví dụ nữa của “chủ nghĩa hoài cổ dựa trên nguồn gốc” trong một
lĩnh vực khác là sự tôn thờ trật tự tôn giáo hư cấu Teutonic, một trong
những sản phẩm thô kệch của chủ nghĩa lãng mạn trong thế giới Tây
phương hiện đại. Sau khi làm vừa lòng (một cách vô hại) một số nhà lịch sử
Anh quốc thế kỷ 19 và truyền sự tự phụ dân tộc (bắt đầu tồi tệ) vào một số
nhà dân tộc học người Mỹ, tôn giáo tôn thờ những hình ảnh tưởng tượng
của người nguyên thủy này đã mọc thêm nanh vuốt khi trở thành tín
ngưỡng của chủ nghĩa xã hội – dân tộc (tức Quốc xã) Đức. Ở đây chúng ta
thấy một biểu hiện của chủ nghĩa hoài cổ có lẽ sẽ rất lâm ly nếu như nó
không quá nham hiểm độc ác. Một quốc gia Tây phương hiện đại bị đẩy
vào tình trạng sụp đổ xã hội không thể tránh khỏi, và trong nỗ lực tuyệt
vọng nhằm thoát khỏi cái bẫy để trở về với tiến trình lịch sử hiện đại, nó đã
bị lún sâu hơn vào “chủ nghĩa anh hùng” của người rợ và một quá khứ lịch
sử tưởng tượng.
Một hình thức khác cổ xưa hơn của động thái quay về với quá khứ
“man rợ” trong thế giới Tây phương là nguyên tắc “trở về với bản chất” của
Rousseau cùng với sự tâng bốc “người nguyên thủy cao quý”. Các nhà hoài
cổ phương Tây thế kỷ 18 vô can với những tư tưởng khát máu xuất hiện
một cách trơ trẽn trong cuốn Mein Kampf (Cuộc chiến đấu của tôi, tuyên
ngôn chính trị của Hitler), nhưng sự “ngoại phạm” của họ không còn được
bảo đảm khi xét đến việc Rousseau là một trong những “động cơ” thúc đẩy
cuộc Cách mạng Pháp và các cuộc chiến tranh theo sau nó.
Xu hướng của chủ nghĩa hoài cổ trong lĩnh vực nghệ thuật tỏ ra quen
thuộc với người Tây phương hiện đại đến nỗi họ có khuynh hướng mặc
nhiên thừa nhận nó. Và vì kiến trúc là thứ dễ nhận thấy nhất trong số các
ngành nghệ thuật, nên ngành kiến trúc thế kỷ 19 của chúng ta đã bị tàn phá
bởi một phong trào “phục hưng phong cách Gothic” của chủ nghĩa hoài cổ
– một động thái bắt nguồn từ những tay chủ đất mới phất đã cho bố trí
những “đống đổ nát” giả tạo trong các khu vườn của họ và cho xây những
dinh thự khổng lồ bắt chước theo kiểu của các tu viện thời Trung cổ. “Mốt”
này sau đó nhanh chóng lan sang các công trình xây dựng và trùng tu nhà
