“tồn tại hay không tồn tại” đã được xác quyết cho mỗi và mọi nhà văn Hy
Lạp cổ bởi thị hiếu văn chương thời bấy giờ, câu hỏi quan trọng nhất dành
cho những người sao chép văn chương này không phải là “Đó có phải là tác
phẩm văn học vĩ đại không?” mà chỉ là “Nó có phải là văn chương Attica
thuần túy hay không?” Kết quả là chúng ta sở hữu vô số những tác phẩm
tân-Attica xoàng xĩnh mà chúng ta sẽ rất vui lòng đánh đổi lấy một phần
nhỏ trong số các tác phẩm văn học phi-Attica đã mất trong các thế kỷ thứ
ba và hai trước CN.
Xu hướng Attica thắng thế trong thời kỳ hoài cổ của văn học Hy Lạp
không phải là hiện tượng văn học duy nhất thuộc loại này. Ngoài nó ra, còn
có một dòng thơ tân-Homer mọc lên theo các nhà thơ hoài cổ từ Apollonius
Rhodius trong thế kỷ thứ hai trước CN đến Nonnus Panopolitanus trong thế
kỷ thứ năm và sáu sau CN. Những mẫu vật mà hiện nay chúng ta còn lưu
giữ được của văn học Hy Lạp bất-hoài cổ thời hậu Alexandrine về cơ bản
bao gồm hai nhóm tác phẩm: thơ đồng quê của các thế kỷ thứ ba và hai
trước CN, được bảo tồn do phong cách Doric xuất sắc của nó, và Kinh
Thánh Cơ Đốc và Do Thái giáo.
Khuynh hướng hoài cổ trong ngôn ngữ Hy Lạp Attica có một hình ảnh
đồng dạng chính xác trong lịch sử Ấn Độ cổ là xu hướng tái ưa chuộng
ngôn ngữ Sanskrit. Ngôn ngữ Sanskrit nguyên thủy đã từng là tiếng mẹ đẻ
của cộng đồng người du mục ở Aryas thuộc thảo nguyên Á–Âu, những
người đã vượt qua ranh giới thảo nguyên và tràn vào miền Bắc Ấn, cũng
như vùng Tây Nam Á và miền Bắc Ai Cập, trong thiên niên kỷ thứ hai
trước CN; và trên đất Ấn Độ ngôn ngữ này đã được bảo tồn trong kinh Vệ
Đà, một tập sao lục văn chương tôn giáo vốn đã trở thành một trong những
nền móng của nền văn minh Ấn Độ cổ. Tuy nhiên, theo thời gian, khi nền
văn minh Ấn Độ cổ này bắt đầu rạn nứt và bước vào quá trình phân rã,
ngôn ngữ Sanskrit không còn được sử dụng và đã trở thành một thứ ngôn
ngữ “cổ xưa”, chỉ được nghiên cứu do uy tín vững bền của nội dung văn
học mà nó chuyển tải. Tư cách trung gian giao tiếp trong cuộc sống hàng
ngày của tiếng Sanskrit trong thời kỳ đó đã bị thay thế bởi một số bản ngữ
