pháp khoa học, và trong quá trình nghiên cứu đời sống nhân loại, ngành
khoa học chủ chốt là nhân chủng học, phạm vi nghiên cứu của phương
pháp này là hiện tượng xã hội của các xã hội nguyên thủy; và cuối cùng,
văn học là phương pháp của kịch nghệ và tiểu thuyết, phạm vi của nó là
mối quan hệ cá nhân của các nhân vật. Tất cả, về cơ bản, đều được tìm thấy
trong những công trình của Aristotle.
Tuy nhiên, sự phân bố của ba phương pháp này giữa ba bộ phận
nghiên cứu lại ít chặt chẽ hơn ta tưởng. Ví dụ như phương pháp lịch sử, nó
không ghi chép lại tất cả mọi sự vật, hiện tượng trong đời sống nhân loại
mà chừa lại những sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội của các xã hội
nguyên thủy, từ đó nhân chủng học mới xác định được các “quy luật” của
nó; và nó trao cho sinh vật học các sự vật hiện tượng về đời sống của các cá
thể - mặc dù gần như tất cả đời sống của các cá thể đều đáng quan tâm và
đủ quan trọng để được ghi chép, không phải trong xã hội nguyên thủy, mà
là ở một trong những xã hội khác trong tiến trình văn minh vốn vẫn thường
được coi là thuộc địa hạt của phương pháp lịch sử. Do đó lịch sử chỉ đề cập
một số chứ không phải toàn bộ những sự vật hiện tượng thực tế trong đời
sống nhân loại; và mặt khác, bên cạnh việc ghi chép lại các sự vật hiện
tượng, phương pháp lịch sử cũng phải cầu viện đến khả năng hư cấu và sử
dụng các quy luật.
Phương pháp lịch sử, cũng giống như kịch nghệ và tiểu thuyết, vốn
phát triển từ thần thoại, một hình thức nguyên thủy của sự lĩnh hội và biểu
đạt mà trong đó - cũng như trong những câu chuyện cổ tích kể cho trẻ con
hoặc trong những giấc mơ của người lớn - ranh giới giữa thực tế và hư cấu
không được xác định. Ví dụ như vở Iliad, bất cứ ai bắt đầu đọc nó như một
tài liệu lịch sử sẽ thấy nó chứa đầy những chi tiết hư cấu, nhưng ngược lại,
bất cứ ai chủ tâm đọc nó như một tác phẩm hư cấu sẽ thấy nó chứa đầy lịch
sử. Tất cả tài liệu lịch sử đều tương đồng với Iliad về điểm này, nghĩa là
chúng không thể hoàn toàn loại bỏ yếu tố hư cấu. Sự chọn lọc, sắp xếp và
yếu tố thực tế đơn thuần là một phương pháp thuộc về lĩnh vực hư cấu, và
quan điểm phổ biến cho rằng không sử gia nào có thể được coi là “vĩ đại”
