… Trong đại đa số trường hợp, bạn sẽ thấy rằng đặc điểm cơ thể
và tính cách con người thay đổi theo điều kiện tự nhiên của xứ sở
nơi họ sinh sống”.
Nhưng ví dụ phổ biến nhất của người Hy Lạp cổ về “lý thuyết môi
trường” là tính tương phản giữa ảnh hưởng của đời sống ở thung lũng hạ
lưu sông Nile đối với vóc dáng, tính cách và các tổ chức của người Ai Cập
cổ và ảnh hưởng của đời sống trên thảo nguyên Á-Âu, đối với vóc dáng,
tính cách và các tổ chức của người Scyth.
Cả thuyết chủng tộc lẫn thuyết môi trường đều cố gắng giải thích sự
đa dạng trong hành vi tâm lý (tri thức và tinh thần) và những biểu hiện khác
của nhân loại bằng cách cho rằng, sự đa dạng tâm lý này có mối tương
quan cố định và lâu dài với những yếu tố nhất định của sự đa dạng trong
điều kiện vật lý tự nhiên. Lý thuyết chủng tộc tìm kiếm nguyên nhân phân
biệt sự đa dạng về vóc dáng của con người, còn lý thuyết môi trường tìm
trong sự thay đổi khí hậu và các điều kiện địa lý mà những xã hội khác
nhau sinh sống. Bản chất của cả hai lý thuyết này là sự tương quan giữa hai
tập đại lượng thay đổi, ở trường hợp thứ nhất là tính cách và vóc dáng,
trường hợp thứ hai là tính cách và môi trường, và mối tương quan này phải
được chứng minh là cố định và lâu dài nếu muốn chứng minh các lý thuyết
hình thành dựa trên đó. Trong cuộc khảo sát này chúng ta đã chứng kiến lý
thuyết chủng tộc sụp đổ, và giờ đây chúng ta sẽ thấy lý thuyết môi trường,
mặc dù ít phi lý hơn, cũng chẳng đi được xa hơn. Điều chúng ta phải làm là
kiểm tra lý thuyết của xã hội Hy Lạp cổ dựa trên hai ví dụ ưa thích của nó,
thảo nguyên Á-Âu và thung lũng sông Nile. Chúng ta phải tìm ra những
khu vực khác trên bề mặt trái đất có điều kiện địa lý và khí hậu tương tự
với từng vùng của chúng. Nếu tất cả chúng đều thể hiện sự tương đồng giữa
đặc điểm dân cư, tính cách và tổ chức xã hội, với người Scyth trong trường
hợp thứ nhất và người Ai Cập cổ trong trường hợp thứ hai, thì lý thuyết
môi trường sẽ được xác minh; bằng không, nó sẽ bị bác bỏ.
Đầu tiên chúng ta hãy xem xét vùng thảo nguyên Á-Âu, khu vực rộng
lớn mà người Hy Lạp cổ chỉ biết một góc tây-nam. Chúng ta có thể đặt nó
