làm những công việc của tứ khoái một cách rất văn minh và vẫn cổ động
suông cho chủ nghĩa bình dân.
Một tiếng chuông dài kêu ran lên ngoài dàn lý làm cho bà chủ ngồi
nhỏm dậy.
(21)
Mấy phút sau, một ông già lò dò bước vào, hai vợ chồng
Minh và Văn đứng lên thì bà Phó đon đả:
− Lạy cụ! Thật không ngờ hôm nay cụ Hồng lại quá bộ đến chơi với
em!
Cụ Hồng chưa kịp đáp đã giữ lấy ngực ho để sù sụ lên một hồi dài
ghê gớm như sặc thuốc lào.
(22)
Tuy giữa mùa hè, cụ cũng mặc áo bông và
đi giầy dạ. Cụ vào thì một bầu không khí sặc lên những mùi dầu bạc hà cũng
theo cụ mà vào phòng. Trên ngực cụ có mấy cái cuống huy chương.
Cặp vợ chồng Văn Minh đưa mắt nhìn nhau rất chán nản, vì cụ Hồng
chính là ông bố. Xưa kia, cụ là một ông Phán.
(23)
[c]
Sau khi hưu trí, nghiệm
rằng cụ đã giúp nước phò vua trong 30 năm tròn, nhà nước bèn ân thưởng
cho cụ cái Hồng lô tự thiếu khanh.
[d]
Cụ đã là một người dân bảo hộ trung
thành, một viên chức gương mẫu, một người cha nhân từ vì sợ sệt và vâng
lời con cái như một người nô lệ.
(24)
Cụ lại còn nghiện thuốc phiện nữa, điều
ấy mới thật tỏ cụ hoàn toàn là người Việt Nam.
(25)
Chí bình sinh của cụ Hồng chỉ là được làm một cụ cố. Cho nên chưa
50 tuổi, cụ cũng đã làm ra vẻ già cả sắp chết: ra phố là cụ phải mặc áo bông,
chưa đến mùa rét cụ đã khoác cái áo ba-đờ-xuy
[e]
dày sù; trước khi trả tiền
cho phu xe cụ phải ôm ngực ho rũ rượi hàng năm phút và đếm nhầm một xu
để phu xe tưởng cụ đã lẫn lộn; nằm dài bên khay đèn thuốc phiện, nghe ai
nói chuyện cụ cũng nhắm nghiền mắt lại, nhăn mặt khẽ gắt: "Biết rồi, biết
rồi, khổ lắm, nói mãi!..." mặc dầu cụ chưa hiểu đầu đuôi câu chuyện ra làm
sao, mặc dầu cụ vẫn vui lòng lắng tai nghe. Cũng như nhiều người phú quý
có tiền cho con sang Tây "học một cái chơi", cụ Hồng kính phục con cụ lắm.
Sau những bữa cơm, cụ thường đem chuyện con giai cụ ra làm món đét-se,
[f]
mặc dầu con giai cụ chỉ là ông Văn Minh. Cụ cũng hơi tiu nghỉu ở chỗ
con cụ không kiếm nổi mảnh văn bằng nào, nhưng khi nghe con cụ cãi rằng:
