NGÀY THỨ MỘT TRĂM BA MƯƠI BẢY
Tôi đáp quả thực tôi cảm thấy ngại ngùng không thích lắm công việc
người khác đòi tôi phải làm. Nghe vậy Fazen Asfahani nói, nếu chúng tôi
khước từ, quốc vương Cubêtđin sẽ đi đến kết luận không hay, nhà vua ấy sẽ
nghĩ chúng ta chẳng giỏi giang như người đời đồn đại. Hơn nữa các vị quân
vương là người tạo nên danh vọng cho chúng ta. Nếu họ có ý làm hại, họ sẽ
viết thư ra nước ngoài nói về chúng ta những điều bất lợi. Vì vậy để bảo toàn
quang vinh, chúng ta nên tuân thủ ý muốn của quốc vương nước Catga.
Lời Fazen khiến tôi nổi nóng. Tôi bảo ông:
- Ông quả thực có một nỗi lo lố bịch đối với một triết gia. Này, tôi xin hỏi,
làm sao các vị quân vương có thể làm hại một con người nắm vững các môn
khoa học như tôi đây? Ông nên biết, sở dĩ tôi lưu lại triều đình này, bởi tôi
quý đức vua. Không có tình thân hữu thể hiện dưới muôn vàn ân huệ của đức
vua, thì tôi đã đến một nơi nào khác trên trái đất, sống trong sự độc lập hoàn
toàn từ lâu lắm rồi. Đối với ông là người chưa cao hơn số mệnh, ông cần có
sự bảo hộ của các vị quân vương, ông nên sang bên nước ấy ăn ở cho vừa
lòng vua Canđaha. Một khi nhà vua ấy chưa hài lòng về kiến thức của ông, ít
ra cũng hài lòng về thái độ ông muốn làm vừa ý mình, chắc chắn ông ấy sẽ
viết thư ra nước ngoài loan truyền những điều có lợi cho ông.
Tôi nhìn thấy rõ câu nói vừa rồi của tôi làm cho ánh mắt Fazen loé lên một
cơn giận dữ, khó khăn lắm ông mới kiềm chế nổi. Quốc vương Xamacan
cũng nhận thấy điều đó. Vua không muốn để cho lời qua tiếng lại giữa hai
chúng tôi biến thành một cuộc tranh cãi, liền nói với tôi:
- Ông Avinxen à, ta mong ông chiều lòng mọi người. Đức vua nước Catga
có mong muốn được gặp ông, là một người đầy tài năng, giỏi các môn khoa
học và quý các bậc thông thái. Vua có sở nguyện được đàm đạo với ông.
Nếu chúng ta cho sứ thần lui về với lời khước từ thì thật là không phải. Ta
không dám chê trách lòng tự hào của ông, do những kiến thức hiếm có mang
lại. Tuy nhiên, xin ông hãy suy nghĩ, các bậc quân vương cũng đáng để
người khác có ít nhiều trọng thị đối với họ chứ. Ông hãy nghe lời ta, hãy
sang bên triều đình vua Cubêtđin. Ông sẽ lưu lại đấy một thời gian rồi lại trở
về đây với chúng ta, nếu ông còn giữ được những tình cảm tốt đẹp đối với ta
như lời ông vừa biểu lộ.
- Tâu hoàng thượng đầy quyền uy, – tôi đáp lời vua Xamacan – bởi ngài
đã ngỏ ý, muốn tôi đi đến nước Catga, như vậy sẽ làm vui lòng ngài, thì tôi
đâu còn dám khước từ. Tôi sẵn sàng lên đường. Đối với tôi, ngài có đầy đủ
quyền uy như đối với một nô lệ. Nếu ngài cần, tôi sẵn sàng xả thân.
Nhà vua tỏ ra cảm kích về sự trọng thị của tôi đối với ông. Vua sai ban
