NGHÌN LẺ MỘT NGÀY - Trang 10

thế giới.
Đề tựa bản dịch hoàn chỉnh xuất bản bằng tiếng Nga, đại văn hào Maxime
Gorki đánh giá bộ sách là "di sản tuyệt diệu và đồ sộ nhất của sáng tác
truyền khẩu dân gianhlà "một công trình dệt gấp bằng từ ngữ, Phủ lên trái
đất một tấm thảm đẹp lạ lùng" Một điều thú vị nữa, một văn hào khác sáng
tác bằng tiếng Tây Ban Nha là Gabriel Marquez, Giải thưởng Nobel về văn
chương, trong cuốn đầu bộ hồi ký ba tập mới công bố năm nay (2003) cho
biết, cuốn sách tập đọc đầu tiên của cậu bé Gabriel học trường Montessori
ở một làng quê mất hút một nơi nào đấy giữa nước Colombia xa xôi bên kia
bờ Đại Tây Dương chính là truyện... Nghìn lẻ một đêm. Thành công của bộ
Nghìn lẻ một ngày, ít nhất trong hơn một trăm năm đầu, không mấy kém.
Từ tiếng Pháp bộ truyện được dịch ra các tiếng Đức, Anh, Hà Lan, Đan
Mạch, ý, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và... Ba Tư. Thế kỷ 18, riêng
ở Pháp, Nghìn lẻ một ngày được tái bản mười tám lần, thế kỷ 19 mười lăm
lần... Cũng như Nghìn lẻ một đêm, bộ Nghìn lẻ một ngày được đưa vào giáo
trình văn học bậc trung học phổ thông ở Pháp từ thế kỷ 18, và gợi đề tài,
cảm hứng cho nhiều bậc tài danh sáng tạo những công trình văn học, nghệ
thuật xuất sắc. Chỉ một trường đoạn trong chuyện Hoàng tử Calap và công
chúa nước Trung Hoa đã gợi hứng để các tác gia nước ý sáng tạo nên hai
tác phẩm công diễn: kịch nói Turandotcủa bá tước Gozzi (1720-1806) và
nhạc kịch cùng tên của nhạc sĩ tên tuổi Giacomo Puccini (1858-i924).
Puccini là tác giả tài hoa về nhiều loại hình âm nhạc: giao hưởng, nhạc
thính phòng, nhạc tôn giáo . . . ông là người chuyển thể thành công nhiều
tác phẩm văn học sang nhạc phẩm, trong đó có Ma nonLescaut(1893), La
Bohême(1896), Madame Butterlzy (1904)... Vẫn như Nghìn lẻ một đêm, bộ
Nghìn lẻ một ngày cũng được biên tập để xuất bản cho độc giả trẻ tuổi. Nổi
tiếng nhất ở Pháp là bộ sách của Nhà xuất bản DelagTave, Paris, tuy đã
lược bớt một số truyện vẫn này tới 813 trang và 500 minh họa. Truyện nàng
Repxima đức hạnh, truyện cuối cùng của bộ Nghìn lẻ một ngày, không rõ từ
bao giờ trở thành một câu chuyện dân gian phổ biến nhất tại Thụy Điển.
Bộ Nghìn lẻ một ngày tuy ra đời sau khi bộ Nghìn lẻ một đêm toả sáng chói
lọi, vẫn được nhiều nhà văn và học giả đương thời đánh giá cao. Văn hào