NGÔI NHÀ NHỎ TRÊN THẢO NGUYÊN (TẬP 5 ) - Trang 71

Giữa đoạn chót của nền đường sắt bị mài mòn và nơi đang cày một đám
người ngựa đi chậm chậm theo một đường trong bọc từ đoạn nền trên vòng
lại cắt qua dây đường đã cày. Lũ ngựa đang kéo những chiếc xẻng lớn, sâu
ngập trong đất. Đó là những xẻng xúc.
Thay vì có một cán xẻng dài, mỗi xẻng xúc có hai cán ngắn. Một cánh cung
thép cứng uốn từ cạnh này qua cạnh kia của xẻng xúc. Lũ ngựa được cột
vào vành cung thép này.
Khi một người và lũ ngựa đi tới chỗ đất đã cày, một người khác nắm lấy
những chiếc cán và giữ ở độ cao vừa đủ để mũi lưỡi xẻng trong thọc vào
đám đất đã cày lên trong khi những con ngựa tiếp tục đi tới để lấy đầy đất
vào xẻng xúc. Rồi người kia buông các tay cầm cho xẻng xúc đã đầy đất
trượt trên mặt đất bằng những con ngựa kéo theo đường mòn tới phía đoạn
nền.
Trên đoạn nền cuối, những người điều khiển ngựa nắm lấy những chiếc cán
của xẻng xúc, lật nghiêng cho đổ nhào vào phía trong vành thép uốn cong
mà lũ ngựa được cột vào đó. Tất cả đất trút ra hết trong lúc lũ ngựa kéo
chiếc xẻng xúc trống rỗng xuống khỏi đoạn nền và theo đường tròn bọc trở
lại chỗ đất cày.
Tới đó, một người khác nắm lấy những cán ngắn, giữ ở đúng tầm cao để
thọc mũi xẻng vào đám đất đã cày lên cho tới khi xẻng xúc lại đầy đất. Và
vòng theo đường tròn, chiếc xẻng xúc đầy đất sau lũ ngựa tới bờ dốc
nghiêng của đoạn nền đường sắt và lại một cú lật nhào.
Từng cặp ngựa nối theo nhau theo một đường tròn, từng xẻng xúc nối theo
nhau lật nhào. Các cặp ngựa không khi nào được ngừng di chuyển, các
xẻng xúc không khi nào ngưng xúc và đổ.
Khi số đất tới từ khoảng đất cày đã được xúc hết, đường cong được mở
rộng ra để những xẻng xúc hơi nhích lên về chỗ đất mới cày trong khi các
toán cày lui lại và lại cày tiếp để luôn có đất.
Bố nói:
- Công việc giống như một chiếc đồng hồ. Nhìn coi, không ai được dừng lại
mà cũng không ai được vội vã.
Bố tiếp: