cáo. Đầu hắn thò ra khỏi chiếc áo đen rộng lắc lư trên cái cổ dài ngoẵng,
hơi giống như một con rùa thò đầu ra khỏi mai.
Hắn bắt đầu bằng việc hỏi ông Bonacieux tên, họ, tuổi, nghề nghiệp và
chỗ ở. Bị cáo trả lời ông tên là Jacques Michel Bonacieux, năm mốt tuổi,
chủ hàng tạp hóa đã nghỉ buôn, ở số nhà 11, phố Phu Đào Huyệt.
Đến đây, đáng lẽ tiếp tục thẩm vấn ông, hắn lại làm một bài diễn văn dài
dòng về mối nguy đối với gã thị dân ngu tối can dự vào những việc công.
Hắn còn làm phức tạp thêm phần mào đề bằng việc phô trương quyền lực
và hành động của Giáo Chủ, vị Thủ Tướng không ai sánh nổi, vị Thủ
Tướng vượt xa những vị trước đây, một tấm gương của những Thủ Tướng
sau này. Những hành động và quyền lực của Thủ Tướng mà không ai chống
đối không bị trừng phạt.
Sau phần hai của bài diễn văn, găm con mắt diều hâu vào ông Bonacieux
khốn khổ, hắn giục ông suy nghĩ về mức nghiêm trọng tình thế của ông.
Ông đã nghĩ trước cả rồi. Ông nguyền rủa cái khoảnh khắc mà ông De la
Porte có ý định gả cho ông cô con gái đỡ đầu, và nhất là cái khoảnh khắc cô
con gái đỡ đầu đó được nhận làm người lo khăn áo cho Hoàng Hậu.
Điều căn bản trong tính cách của ông Bonacieux là tính ích kỷ sâu xa
hòa lẫn tính keo cú bần tiện, trộn thêm tính hèn nhát cực điểm. Tình yêu
người vợ trẻ gợi cho ông là một tình cảm hoàn toàn thứ yếu, không thể nào
chống nổi những tình cảm bẩm sinh mà chúng ta vừa liệt kê ra.
Bonacieux quả có suy nghĩ về những gì người ta vừa nói với ông ta.
— Nhưng thưa ông đồn trưởng - Ông lạnh lùng nói - Ông hãy tin chắc là
tôi biết và tôi đánh giá cao hơn bất cứ ai, tài đức của Đức Ông bất khả so
sánh, mà chúng ta có vinh dự được ngài cai trị.
— Thật ư? - Viên đồn trưởng hỏi bằng vẻ nghi ngờ - nhưng nếu như thực
sự như vậy, làm sao ông lại ở ngục Bastille?
— Làm sao tôi ở đây hoặc đúng hơn tại sao tôi ở đây? - Bonacieux đáp -
đó là điều tôi hoàn toàn không thể nói được với ông bởi vì bản thân tôi, tôi
cũng chẳng hiểu gì. Nhưng có điều chắc chắn không phải vì đã cố ý xúc
phạm Đức Giáo Chủ.
