— Thưa ông, nhưng điều mà Hoàng thượng vừa nói với ông chứng tỏ
rằng ngài biết rõ người dưới quyền. Cho tới ngày nay, tôi đã chống đối
quyết liệt với những sự lạm dụng chứ không phải với những con người,
điều đó chứng tỏ là tôi muốn chuẩn bị cho vua ta một triều đại hùng cường,
cho đất nước một hạnh phúc to lớn. Thưa ông D'Artagnan, tôi có nhiều ý
kiến lắm ông sẽ thấy chúng sáng tỏ, chan hoà trong cảnh thanh bình chung.
Nếu tôi không có cái hân hạnh chắc chắn được những người lương thiện
thương mến tôi, ít ra tôi cũng được họ chắc chắn tin cậy. Và thưa ông, miễn
được họ tin phục là tôi hi sinh cả cuộc đời cho họ.
Sự thay đổi đó, sự vươn lên bất ngờ đó, sự tán đồng trong dáng im lặng
của nhà vua khiến cho người lính ngự lâm phải suy nghĩ, ông cúi chào
Colbert thật trang trọng trong lúc ông này vẫn đăm đăm nhìn lại.
Nhà vua thấy họ làm hoà với nhau rồi liền cho họ lui ra.
Khi ra bên ngoài, viên đại thần mới nói với người chưởng quan:
— Thưa ông D'Artagnan, tại làm sao đôi mắt tinh tường của ông không
nhận ra tôi là người như thế nào ngay từ lúc đầu?
Người lính ngự lâm nói:
— Thưa ông Colbert, khi mắt ta bị mặt trời chiếu vào thì không nhận ra
được cả lò than nóng bỏng nhất. Con người có quyền hành thì họ cho cả
thiên hạ nhờ cậy, tại sao ông ở địa vị này mà tiếp tục cứ hành hạ một người
vừa bị thất sủng, mới vừa bị rơi quá nặng?
Colbert trả lời:
— Tại sao, thưa ông? Ồ, tôi không ngược đãi ông ta đâu. Tôi muốn quản
lý tài chính, và nhất là tôi tin cậy hoàn toàn vào tài năng của tôi; vì tôi biết
rằng mọi vàng bạc của xứ sở này sắp rơi xuống trước mắt tôi, tôi muốn
trông thấy vàng bạc của Hoàng thượng như thế nào; vì tôi sống được ba
chục năm thì qua ba mươi năm sẽ không còn một đồng xu dính túi; vì tôi sẽ
xây cất kho tàng, dinh thự, thành phố, tôi sẽ đào vét cửa cảng; vì tôi sẽ
thành lập hải quân, tôi sẽ trang bị cho các tàu mang danh nước Pháp đi đến
tận các dân tộc ở tận cùng trái đất, tôi sẽ lập ra các thư viện, các viện Hàn
lâm, tôi sẽ làm cho nước Pháp trở thành hùng mạnh nhất, giàu có nhất thế
giới. Đó là những nguyên cớ khiến tôi thù ghét ông Fouquet vì ông ngăn
