con vật cưng của ông thế này sẽ làm cho mấy chú ngựa lo lắng và mất sức
thôi.
– Ông định nói đến giá cương? - Đại úy Langley nói - Chà! Tôi biết đấy
là sở thích của ông. Thật ra là, tôi muốn thấy ngựa của tôi giữ đầu ngẩng
cao.
– Tôi cũng thích thế như mọi người chứ! - Ông chủ tôi nói - Nhưng tôi
không muốn thấy chúng cứ bị giữ nguyên như thế, vượt hẳn lên vì thế. Ông
Langley, là quân nhân chắc ông muốn nhìn thấy trung đoàn của ông đẹp đẽ
trong cuộc diễu hành, “đầu ngẩng cao”, và đại loại như thế. Nhưng ông sẽ
không nhận được nhiều lời khen ngợi sự rèn luyện của ông, nếu lính của ông
bị buộc chặt đầu vào một tấm bảng!
Cuộc diễu hành sẽ hoàn hảo thật đấy nhưng những người lính sẽ vô cùng
khó chịu và mệt mỏi. Rồi nếu muốn đâm quân thù bằng lưỡi lê, thử hỏi họ
sẽ làm thế nào khi muốn sử dụng thoải mái mọi cơ bắp và lao tới mạnh hết
sức? Tôi thấy họ ít có cơ chiến thắng. Với ngựa cũng vậy thôi! Ông làm
chúng bứt rứt, khó chịu và mất sức, không thể huy động toàn bộ sức lực vào
công việc, khớp xương và cơ bắp của chúng phải chịu đựng quá nhiều, lẽ tất
nhiên sẽ làm giảm độ bền và độ nhanh. Ông có thể tin rằng ngựa muốn đầu
chúng được thoải mái như người không? Nếu chúng ta có thể hành động
theo lương tri hơn một chút, đỡ chạy theo mốt hơn, chúng ta sẽ thấy chúng
hoạt động thoải mái hơn. Ngoài ra, ông cũng biết rõ như tôi rằng nếu một
con ngựa lỡ bước, nó ít có cơ hội lấy lại thăng bằng khi đầu và cổ bị buộc
chặt ra phía sau như vậy.
Giờ thì tôi đã có dịp trình bày ý kiến của mình rồi đấy, - ông chủ tôi cười -
liệu ông có quyết không lắp giá cương cho ngựa nữa không, đại úy? Tấm
gương của ông sẽ lan rộng đấy.
– Tôi tin là ông đúng về mặt lí thuyết, - viên đại úy nói - và như thế binh
lính sẽ khó chiến đấu hơn, nhưng, chà, để tôi suy nghĩ thêm về việc này nhé!
Thế rồi họ chia tay nhau.
