– Tôi không thể nói được? - Max đáp - nhưng lái buôn và bác sĩ thú y thì
biết rất rõ. Tôi đã ở nhà một lái ngựa; ông ta huấn luyện tôi và một con ngựa
nữa thành cặp. Mỗi ngày ông ta lại buộc đầu chúng tôi nghển cao hơn một tí.
Một quý ông đến đấy hỏi sao lại làm thế, người lái buôn này đáp: “Vì không
làm như thế, người ta không mua. Dân London lúc nào cũng thích ngựa của
họ ngẩng cao đầu và nhấc cao bước chân. Tất nhiên làm thế này có hại cho
ngựa, nhưng lại lợi cho kinh doanh. Ngựa sẽ sớm bị mòn mỏi hoặc nhiễm
bệnh, và họ phải đi tìm cặp khác”. Đấy là chuyện tôi nghe được, còn tự cậu
phán xét lấy.
Tôi phải chịu bốn tháng ròng với thứ cương đó, khó nhọc không thể tả.
Tôi tin chắc rằng nếu kéo dài việc này lâu hơn, sức khỏe và tâm tính tôi sẽ
kiệt quệ mất. Trước kia, tôi chưa bao giờ bị sùi bọt mép, nhưng hiện giờ
hàm thiếc sắc cứa đè lên lưỡi và hàm tôi, giữ nguyên vị trí đầu và họng tôi
làm bọt mép sùi ra ít nhiều.
Một số người lại khoái nhìn cảnh đó và nói:
– Những con vật này mới đẹp và hăng hái làm sao!
Nhưng với cả người lẫn ngựa, sùi bọt mép là một việc phi tự nhiên, là một
dấu hiệu hiển nhiên của sự không thoải mái và cần chú ý. Hơn nữa, nó còn
gây sức ép lên khí quản, thường làm tôi khó thở. Mỗi khi làm việc xong trở
về, cổ và ức tôi căng ra, nhức nhối, mõm và lưỡi tôi đau đớn, tôi luôn cảm
thấy rã rời và thất vọng.
Ở nhà cũ, tôi hiểu rằng ông chủ tôi và anh John luôn là những người bạn.
Còn ở đây dù đã cố gắng nhiều cách để cư xử cho tốt, tôi vẫn không có bạn.
Ông York có thể hiểu, và hiểu rõ loại cương này làm khổ tôi biết chừng nào,
nhưng tôi cho rằng ông ta coi như là không thể làm gì được. Dù sao, họ
chẳng làm gì cho tôi nhẹ nhõm.
