tôi mang theo sang nhà này đã đẻ được bò con rồi. Thế có nghĩa là nó đã có
chửa từ khi còn ở nhà tôi. Tôi đã không đưa bò con về cho nhà tôi mà có ý
để lại nhà này, nó sẽ là bò chung của nhà. Tôi không như mẹ chồng, bò đẻ
là nhăm nhăm nhận lấy bò con để chăm cho lớn rồi nhận mang nó đi gặp tổ
tiên...”
Tôi không biết, mà cũng không cần biết khi chết con bò, con gà được
cúng cho có đi theo mình không, có phải là dấu hiệu để nhận nhau khi gặp
tổ tiên không. Thế nên tôi không cần thiết là bò trẻ sẽ khoẻ hơn con bò già,
sẽ nhanh đi gặp tổ tiên hơn.
Mà tôi chán nghĩ đến những điều ấy, cũng như chán phải nhìn thấy
cảnh mẹ chồng sờ nắn, kiểm tra con bò mỗi chiều lắm rồi. Mẹ chồng đã
vậy, bố chồng cũng muốn kiểm tra con bò của mình, nhưng vì lẽ bố chồng
con dâu phải đứng xa nhau nên không kiểm tra con bò của mình ngay lúc
tôi đưa vào chuồng. Vì tôi còn phải đứng trông mẹ chồng sờ nắn con bò.
Tôi sợ bà đi ra đi vào vấp ngã thì khổ. Thế nên khi tôi đưa mẹ chồng vào
ngồi lại cái bậu cửa sau thì bố chồng mới đi cửa trước vòng ra đầu nhà đến
chỗ chuồng bò kiểm tra con bò của ông.
Cái bậu cửa sau, chỗ trông ra chuồng bò đã nhẵn thín, bóng lên soi
được cả ánh mặt trời vàng. Mỗi khi mẹ chồng không ngồi ấy, tôi nấu cám
cứ bị ánh sáng hắt vào mặt. Tránh đằng nào cũng thấy loá. Cả hôm không
có mặt trời nó vẫn cứ ánh lên.
Chỗ ấy đã được không biết bao nhiêu cái vì sau của váy mẹ chồng mài
nhẵn. Chắc nó được mài từ khi nhà này chia cho con bò đầu tiên sẽ dẫn
theo khi đi gặp tổ tiên. Cũng từ khi bà có thói quen ngồi chỗ ấy trông ra
chuồng bò mà nhìn con bò của mình thì đống sợi lanh được chuyển ra theo
để vừa nhìn bò vừa nối lanh.
Mãi về sau tôi mới phát hiện bà có một sợi lanh trắng bóng và mịn
quấn quanh người. Bà đã chuẩn bị sợi lanh này để nối từ con bò đến tay
