NGƯỜI CHỒNG VĨNH CỬU - Trang 10

ở trên đầu, lẫn ở bộ râu màu nâu chấm ngang ngực. Thoạt nhìn, nom anh
vụng về, dáng vẻ cẩu thả, song nếu nhìn kĩ các vị sẽ nhận ra ngay ở con
người ấy một quý ngài biết kiềm chế tuyệt vời và, vào lúc nào đó, đã từng
nhận được một nền giáo dục thượng lưu cao quý nhất. Phong thái của
Veltraninov cho tới giờ vẫn thoải mái, dạn dĩ, thậm chí còn duyên dáng, bất
chấp vẻ luộm thuộm và buông thả do anh tự tạo ra. Cho tới tận bây giờ nom
anh vẫn đầy tự tin, thói tự tin kiên định nhất, ngạo mạn một cách quý phái
nhất, và, có thể, tự anh cũng biết rất rõ mức độ của nó ở bản thân, cho dẫu
anh là một người không chỉ thông minh, mà thậm chí nhiều khi còn tỏ ra rất
hiểu biết, một con người hẳn là có học với những khả năng không thể nghi
ngờ. Sắc mặt Veltraninov, một khuôn mặt cởi mở và hồng hào, loại sắc diện
chỉ có ở những khuôn mặt mịn màng, mềm mại của phụ nữ thời xưa, luôn
hấp dẫn sự chú ý của đám các bà các cô; tới giờ vẫn có người nhìn
Veltraninov rồi thốt lên: “Rõ là một người khỏe mạnh, da mặt như thể máu
hòa với sữa!”. Ấy vậy mà cái con người “khỏe mạnh” ấy lại mắc bệnh
tưởng rất nặng. Đôi mắt anh to, màu xanh, mươi năm trước mang trong
mình biết bao chiến thắng; đó từng là cặp mắt trong sáng, vui vẻ và vô tư
tới mức lôi cuốn bất kì ai mà anh có quan hệ. Giờ đây, bước vào tuổi tứ
tuần, ánh sáng trong trẻo và hiền hậu tắt dần trong đôi mắt đã có những nếp
nhăn mờ mờ xung quanh; trong đôi mắt ấy, ngược lại, xuất hiện sự trơ tráo
của một kẻ suy đốn về phẩm hạnh và mệt mỏi, sự ranh mãnh của nụ cười
khẩy xuất hiện thường hơn và một sắc thái mới trước đây chưa từng có: nỗi
đau và sự buồn bã - một nỗi buồn lãng đãng, mơ hồ, nhưng sâu đậm. Nỗi
buồn đó đặc biệt rõ rệt khi anh ở một mình. Và cũng thật lạ, con người vui
vẻ, ầm ĩ và lơ đễnh, kể rất hay những chuyện hài hước, giờ đây chẳng thích
một cái gì ngoài việc ngồi một mình. Anh cố tình dứt bỏ quan hệ với nhiều
người quen biết, những người mà hiện cũng chưa đến nỗi phải từ bỏ, cho
dù tình trạng tài chính của anh đã hoàn toàn suy sụp. Thật ra, ở đây có
nguyên do từ tính sĩ diện: với tính đa nghi và sĩ diện Veltraninov không thể
giữ những mối quan hệ trước đây. Nhưng tính sĩ diện dần dần khiến anh trở
nên co cụm vào bản thân. Sự co cụm này không thuyên giảm, mà thậm chí
còn ngược lại; song nó lại thoái hóa thành một kiểu sĩ diện lạ đời trước đó