phạt bản thân, kết cục lão lại vớ lấy con dao cạo, thật ra, chỉ vô tình thôi,
nhưng đúng là đã vớ lấy! “Dẫu sao thì anh ta cũng đã đâm bằng dao, cuối
cùng kết thúc bằng việc anh ta đã đâm trước sự có mặt của ngài tỉnh
trưởng!” Không hiểu trong đầu lão có nẩy sinh ý nghĩ tương tự khi lão kể
cho mình câu chuyện tiếu lâm về gã phù rể ấy hay không? Và có thực là có
điều gì đó xảy ra cái lúc lão tỉnh dậy, ra khỏi giường và đứng ở giữa phòng?
Hừm. Không, khi đó lão đứng đó cốt đùa cợt. Lão thức dậy để làm việc của
mình, nhưng khi thấy mình sợ lão, nên lão cứ đứng im mươi phút không trả
lời, là vì lão lấy làm dễ chịu lắm khi thấy mình sợ lão… Ở đây, có thể,
trong đầu óc lão lần đầu tiên nảy sinh điều gì đó, lúc lão đứng ở giữa phòng
ấy…
Nhưng dẫu sao, giá như hôm qua mình không quên để cái dao cạo trên
bàn - thì có thể đã không xảy ra chuyện gì. Có phải thế không? Phải thế
không? Là vì trước đó lão chẳng đã trốn chạy khỏi mình, hai tuần lão
không đến nhà mình; lão trốn mình, lão thương hại mình? Bởi vì lúc đầu
lão đã chọn Bagaunov, chứ không phải mình! Bởi vì lão vùng dậy giữa đêm
để hấp nóng đĩa chườm cho mình, tính chuyện dựng nghi binh - từ con dao
giết người đến sự mủi lòng!… Lão muốn cứu cả bản thân, lẫn mình, bằng
những chiếc đĩa hấp nóng!…”
Cái đầu bệnh hoạn của “người thượng lưu” cứ thế tiếp tục làm việc rất
lâu, theo kiểu “đấm bùn sang ao”, cho tới tận lúc bình tâm trở lại.
Veltraninov tỉnh dậy ngày hôm sau vẫn với cái đầu bị nhức như vậy, nhưng
với một nỗi sợ hãi mới và hoàn toàn bất ngờ.
Nỗi sợ hãi ấy bắt nguồn từ niềm tin xuất hiện hoàn toàn bất ngờ trong
anh và mỗi lúc mỗi vững chắc, rằng anh, Veltraninov (và là người thượng
lưu), ngay ngày hôm nay, tự mình chấm dứt mọi chuyện bằng cách đến chỗ
Pavel Pavlovich. Tại sao? Để làm gì? - Anh hoàn toàn không hiểu và cùng
với nỗi kinh tởm bản thân, không muốn hiểu điều đó, chỉ hiểu có mỗi một
điều rằng không biết sao lại thấy mình buộc phải làm việc này.
– Sự điên khùng này - anh không biết gọi việc làm của mình bằng gì nữa
- tuy nhiên đã phát triển tới độ có được một dạng thức hợp lí và một
