- với lại hắn để tang ai thế nhỉ? Hắn ta, rõ ràng là nhận ra mình, còn mình
thì không nhận ra hắn. Mà tại sao người ta cứ phải đeo băng tang nhỉ? Có
vẻ chẳng hợp với hắn ta… Mình có cảm giác nếu đến gần hắn thì mình sẽ
nhận ra hắn…”
Và có cái gì đó dường như bắt đầu động đậy trong đống hồi ức của
Veltraninov, như thể có một từ nào đó quen thuộc, thế rồi bỗng tự dưng
quên khuấy mất và phải cố hết sức để mà nhớ lại: biết về nó rất rõ, đồng
thời cũng biết nó có nghĩa gì, nhưng lại cứ loanh quanh luẩn quẩn gần cái
nghĩa đó; nhưng nhất định cái từ đó không chịu để mình nhớ ra, dù có gắng
sức với nó như thế nào đi nữa!
“Điều đó đã từng… điều đó từng xảy ra lâu rồi… và ở đâu đó… Lúc bấy
giờ từng… lúc bấy giờ từng… Thôi, quỷ tha ma bắt nó đi cho rồi, cái gì
từng với chả không từng, - bỗng dưng anh giận giữ thét lên. - Quân chó đẻ
ấy liệu có đáng để mình phải bị vấy bẩn và hạ mình không đây!..”
Veltraninov tức giận điên cuồng; nhưng đến chiều tối, khi bỗng nhiên
anh nhận ra là mình đã giận dữ và giận dữ “kinh khủng”, - thì anh lại trở
nên rất khó chịu: dường như có ai đó nắm được thóp anh ở một việc gì đó.
Anh bối rối và lấy làm ngạc nhiên: “Chắc chắn phải có nguyên nhân làm
mình giận dữ, chứ chả lẽ bỗng tự dưng… chỉ vì một kí ức …”. Anh không
nghĩ được hết.
Ngày hôm sau Veltraninov còn giận dữ hơn, nhưng lần này có vẻ như
anh đã tìm ra nguyên nhân sự giận dữ của mình và anh đã đúng; “Một sự
xấc xược chưa từng thấy”: Chuyện là thế này - cuộc gặp lần thứ tư đã diễn
ra. Người đàn ông đeo băng tang trên mũ lại xuất hiện, như thể chui từ dưới
đất lên. Veltraninov chỉ vừa mới tóm được chính viên quan ngũ phẩm nọ ở
trên phố, người hiện anh đang lùng để ít nhất có thể gặp được ở nhà nghỉ
của ông ta một cách tự nhiên nhất, là bởi vị quan chức này Veltraninov tuy
vừa mới quen, song ông ta lại rất cần cho vụ kiện của anh. Có điều, trước
đây cũng như hiện tại, ông ta không tỏ ra thân thiện và rõ ràng là tìm cách
lẩn trốn, cố hết sức tránh gặp Veltraninov. Vui mừng vì cuối cùng thì cũng
giáp mặt được người cần thiết, Veltraninov đi sóng ngang với ông ta, nhìn