NGƯỜI CÓ TRÁI TIM TRÊN MIỀN CAO NGUYÊN - Trang 90

vã đi về phía cửa sổ toa hạng nhất, nhấc cửa lên và nhìn xuống thằng bé ca
sĩ, nó cũng đang nhìn lên tàu, vừa hát vừa cười, rạng rỡ nhô người lên y hệt
dáng điệu chú gà trống tơ. Sực nhìn lại, tôi chẳng thấy chẳng có ma nào đến
để nhìn và nghe nó hát cả. Tôi nghĩ, nãy giờ nó chỉ hát cho chuyến tàu và
cho bình minh.
Bài hát buồn, nhưng đó là cái buồn không quên mất niềm vui. Thằng bé
chắc nịch, dẻo dai, khắc khổ, mềm mại, tóc hoe vàng, da sạm vì phong
sương và lăn lóc với đời. Nó hát hết một lần, đoạn ngước lên mỉm cười với
tôi, và tôi vừa nháy mắt vừa sục sạo tìm những đồng tiền Nga. Người nông
phu đen đen xứ Caucase cũng đến một cửa sổ khác, nhấc cửa và nói gì đó
với nó, ra chiều thân ái. Tôi không hiểu gì cả, nhưng đó chắc hẳn là một
câu hỏi. thằng bé trả lời qua loa, và khi tôi giơ tiền ra, ném xuống, thằng bé
bắt gọn lỏn, nó nói cám ơn bằng tiếng Nga và bắt đầu hát lại bài hát kia một
lần nữa, quả đúng là việc mà tôi mong muốn.
Nó đánh thức khá nhiều người trước khi tàu chuyển bánh. Mọi người đều
thích nó. Thật không thể nào quên được cái giai điệu đó, và tôi dám quyết
rằng trong đời chúng ta không dễ gì có dịp nghe bài hát ấy một lần nào
khác. Giai điệu phát xuất từ cả tấm lòng của một chủng tộc, cả sức mạnh và
đau khổ của một thời đại. Trong năm mươi năm tới đây, tôi có thể trở lại
nước Nga cả trăm lần, nhưng không chắc tí nào còn có dịp nghe được nhịp
tâm ca đó lần nữa.
Đây là một trong những cái làm cho tôi hài lòng về nước Nga.
Tôi đi Edinburgh ở Tô Cách Lan, và tìm được một khách sạn khá đẹp trên
sườn đồi, từ phòng có thể nhìn thấy một con đường hẹp. Edinburgh là một
thành phố cổ kính, ảm đạm và quí phái. Ở Edinburgh cũng có ăn mày.
Một bọn ba người ăn mày đến chỗ khúc quanh con đường, dừng lại trước
khách sạn và bắt đầu diễn tấu. Họ là những ăn mày trẻ. Một người vỗ vỗ
cái trống lớn, người kia chơi măng cầm và người thứ ba, nhà nghệ sĩ vĩ đại
nhất, hát qua một máy khuếch âm và nhảy claquet. Nhảy ngoài đường.
Nhảy ngoài đời. Nhảy ngay trên sàn sân khấu cuộc đời. Loại nhạc gì mà
nghe tuyệt diệu và phù hợp với dã ngoại quá. Tôi không hiểu, nếu diễn trên
sân khấu nó như thế nào, nhưng dám chắc là không bằng một nửa thế này.