khác, các thầy cảnh sát đành tống Đại Cathay vào trại tế bần hoặc Trại giáo
hóa thiếu nhi phạm pháp ở Thủ Đức.
Ở miền Nam trước giải phóng, có bốn nơi được coi là “lò đào tạo du
đãng”. Nơi thứ nhất là Trại nuôi dạy trẻ mồ côi, cơ nhỡ nằm tại địa điểm
nhà hát Hòa Bình hiện nay. Do nằm gần “Việt Nam Quốc Tự” nên sau này,
nó được dân giang hồ gọi luôn là Trại “Việt Nam Quốc Tự”. Những đứa trẻ
vào đây được cho ăn học, nhưng lại không được quản lý chặt nên những
đứa hiếu động tha hồ ra vào, trốn đi trốn lại. Nơi thứ hai, Làng cô nhi Thủ
Đức, điều kiện sống khá hơn nhưng vẫn rất lỏng lẻo, tha hồ cho đám tiểu
yêu phá phách. Những tên nhóc bất trị nhất, hai trại trên đều không chứa
nổi thường bị cảnh sát lùa vào Trại giáo hóa Thủ Đức. Thực chất, đây chỉ là
nơi nuôi báo cô đám du thủ du thực, chờ chúng đủ tuổi là đẩy vào quân đội.
Nơi thứ tư, Trại tế bần nằm bên kia cầu Trịnh Minh Thế (nay là cầu Tân
Thuận), là một Trạm trung chuyển giam giữ những tên lưu manh sắp hết
tuổi vị thành niên. Sau nửa tháng bị giam, nếu có người nhà bảo lãnh, đóng
phạt, tên tiểu yêu sẽ được cho ra. Nếu không chúng sẽ bị nhốt lại, chờ đủ
tuổi là tống vào đội quân “cưỡng bức phục vụ” tức lao công phục vụ chiến
trường. Kẻ nào bị liệt vào hạng này coi như cầm chắc cái chết. Ngoài mặt
trận, việc của họ là đi trước phát cây, mở đường, đào công sự, trong khi
chân không giày dép, hai người chung một sợi dây xích chân, muốn chạy
cũng không được, mặc kệ mưa đạn vãi cả trước mặt lẫn sau lưng. Biết
trước số phận “bia thịt” của mình nên đám du đãng vào trại tế bần chưa ấm
chỗ đã tìm cách trốn. Lọt ra khỏi võng rào các trại, đám nhóc lại lần về với
các băng nhóm du đãng, bụi đời.
Thực ra, các trại nói trên đều được mở ra với mục đích tốt đẹp là nuôi
dưỡng, chăm sóc và dạy dỗ số trẻ em mồ côi, cơ nhỡ. Điều kiện cơ sở vật
chất tuy còn thiếu thốn nhưng các trại cũng thật sự trở thành những mái ấm
từ thiện cho những đứa trẻ bất hạnh lớn lên. Không ít người trong số họ đã
ăn học thành tài, trở thành kỹ sư, bác sĩ, những công dân lương thiện.
Nhưng đối với những tên nhóc tì vô tổ chức, các trại vì quá đông, không đủ
sức kiềm giữ, quản lý nên chúng thường xuyên tìm cách trốn, vì không chịu
