đàn ông có tên là Hào, Hào kể cho Sáng nghe rằng ông Xử đã làm việc
ở công trường đường sắt từ rất nhiều năm nay. Ông sang Mỹ từ đầu
những năm 1850, ban đầu ông làm trong các mỏ vàng. Theo tin đồn,
ông không may mắn lắm. Vì thế ông đã mua một căn lều nhỏ bằng gỗ
cho những người đãi vàng gặp may thuê làm chỗ ở. Không ai hiểu vì
sao ông Xử lại có thể ngu ngốc bỏ ra hai mươi lăm đô la để mua một
căn nhà lụp xụp không một ai có thể ở được. Nhưng ông Xử đã cẩn
thận quét sạch bụi đất trên nền nhà. Sau đó ông cạy những tấm ván lát
sàn lên, cạo lớp đất dưới sàn nhà. Cuối cùng ông đã thu được rất nhiều
mạt vàng và trở về San Francisco với số tài sản này. Ông quyết định
trở về Trung Hoa và đã mua vé tàu thủy. Nhưng trong thời gian chờ
đợi, ông đã ghé vào rất nhiều sòng bạc, nơi những người Trung Hoa
khác dành rất nhiều thời gian cho những cuộc đỏ đen. Ông đã chơi và
đã thua. Cuối cùng ông nướng luôn cả chiếc vé tàu thủy. Sau đó, ông
đã tìm đến với Central Pacific và là một trong những người Trung Hoa
đầu tiên được tuyển dụng.
Ông Xử nói tiếng Anh. Qua ông, anh em Sáng được biết những
tiếng gào thét ở bên kia suối là gì. Ông Xử khinh bỉ nói về những
người đàn ông sống ở bờ bên kia.
– Chúng gọi chúng ta là Chệt, ông nói. Đó là một cái tên nhục nhã
dành cho chúng ta. Khi bọn đàn ông Ái Nhĩ Lan say rượu, chúng còn
gọi chúng ta là lũ lợn.
– Tại sao họ lại ghét chúng ta? Sáng hỏi.
– Vì chúng ta làm việc tốt hơn, ông Xử nói. Chúng ta làm việc nặng
nhọc hơn, chúng ta không uống rượu, không bỏ đi. Ngoài ra chúng ta
còn có da vàng, mắt xếch. Chúng không ưa những người trông không
giống chúng.
Sáng sáng, Quốc Sĩ và Sáng, mỗi người cầm trên tay một chiếc đèn
lồng, leo từ thung lũng lên con đường mòn dốc đứng đi lên cao. Khi
đường đóng váng băng, thường xuyên có người bị trượt ngã, rơi xuống
thung lũng. Có hai người bị ngã như thế, chân đau không đi làm được
