NGƯỜI ĐÁNH CẮP SỰ THẬT - Trang 121

thổ giữa Chăm Pa và Đại Việt là chẳng dính dáng chi với người làng ta.
(Năm 1470 vua nước Chăm Pa, Trà Toàn, tiến đánh đất Hóa Châu của Đại
Việt, thì năm sau, vua nước Đại Việt, Lê Thánh Tông, tiến đánh Chăm Pa,
sáp nhập dãi đất nam Hoá Châu vào nước mình )
Ta cho là tổ phụ ta hoặc đã chết trong binh lửa, hoặc đã trôi dạt đến một nơi
nào đó. Nhưng ông già có vẻ am tường chuyện thế gian đã làm cho ta mất
phương hướng trong việc tìm kiếm
-Giặc chưa tới làng, bọn ta đã giắt nhau lên núi trốn. Khi yên giặc, quay về,
mới rõ bọn họ không đáng sợ như thế.
Ông ấy nói.
Ta hỏi có phải ông nói về đám binh lính Đại Việt (lúc đuổi theo tàn quân
vua Chăm Pa, Trà Toàn) đã tràn qua làng?
-Phải. Hóa ra giặc cũng cùng chết với binh lính của vua. Chết rồi thì thịt da
cũng lạnh ngắt như thế. Đám binh lính của hai vua cùng nằm chết với nhau
trên đồng Đất Sét và trên đường làng. Nằm bên nhau mà chết. Đi chôn bọn
họ, bọn ta chẳng còn thiết xem ai là giặc, ai là người mình. Bỡi thấy bọn họ
thân thiết nhau như thế.
Ta hỏi có phải chỉ binh lính hai vua chết, còn người làng thì không?
Ông ấy nói :
-Việc binh lửa đâu phải ai cũng tránh kịp. Người làng chết cũng nhiều. Có
người chẳng còn trông thấy xác. Có điều, bọn ta là những kẻ còn sống cũng
chẳng phải truy cứu làm gì. Bỡi chết ở chốn nào cũng thuộc cõi bình yên.
Như vậy là ta thôi, không đi tìm tổ phụ ta nữa. Không đi tìm nữa, nhưng trí
não ta cũng chẳng được yên. Cứ cho là tổ phụ ta đã chết. Và lời ông già am
tường chuyện thế gian là đúng. Nhưng mục đích cuộc tìm kiếm của ta
không phải để được nhìn thấy sự bình yên, mà nhìn thấy sự vĩ đại của tổ
phụ mình. Ta có mở ra cho tổ phụ mình một cuộc trốn chạy qua bên kia núi
Cù Mông, lằn mức cuối trong cuộc tiến chiếm Chăm Pa của vua Lê Thánh
Tông. Trốn qua bên kia núi Cù Mông là từ chối làm người dân Đại Việt.
Nhưng bất cứ cuộc trốn chạy nào cũng thuộc lĩnh vực thấp hèn của thân
phận làm người. Và ta lại mở ra cho tổ phụ mình một con đường ngược lại.
Nhập vào đoàn quân chiến thắng của vua Đại Việt. Con đường hình thành