NGƯỜI ĐÁNH CẮP SỰ THẬT - Trang 126

Ông lão có tỏ ngạc nhiên trước sự khẩn khoản của ta :
-Cần đến mức đó sao?
-Phải. Cần đến mức đó.
-Người biết nhiều cổ tích là ông nội ta, thì đã chết từ lâu. Nhưng ta biết là ở
miệt này cũng còn có nhiều người biết chuyện cổ tích. Cứ tìm đến họ hỏi,
chắc sẽ rõ mấy nước ấy thôi.
Ông lão nói.
Và trở lại với công việc cắt cỏ của ông.
Ta qua phủ Phú Yên, rồi phủ Thái Ninh, mất một trăm lẻ chín ngày. Tất cả
những người ta gặp ( cả những người biết chuyện cổ tích) đều nói rằng họ
chưa bao giờ nghe nói đến tên mấy nước ấy. Theo họ, trên dãi đất từ Phú
Yên đến Thái Ninh (các chúa Nguyễn mới lấy từ tay người Chăm Pa ) xưa
kia có đến bốn nước chứ không phải ba nước như ta nói. Đó là các nước
Pang đu rang ga, Pô na ga, Pan ran, và Bôn đa long. Nhưng nhiều người nói
là Hoa ga chứ không phải Pang đu rang ga, là Bô na tri chứ không phải Pô
na ga, là Nam ran chứ không phải Pan ran. Người bảo các nước đó tồn tại
từ ba ngàn năm trước. Người bảo chỉ cách nay khoảng hai trăm hay gần hai
trăm năm thôi. Đến ngày thứ một trăm lẻ chín, khi đến ngôi làng nằm phía
đông vùng núi non ấy, con ngựa của ta bước không nổi nữa. ( Từ khi qua
khỏi đèo Cù Mông thì ngựa ta không cỡi, mà chỉ giắt ) Ta nói với ngựa
rằng, ta và ngươi đã qua bao nhiêu làng mạc, qua bao nhiêu ruộng đồng,
bao nhiêu sông suối, nói cho nhau nghe bao nhiêu chuyện, hơn ba tháng
trời vui buồn có nhau, như thế là tri âm, tri kỷ rồi. Giờ thì ta còn phải tiếp
tục đi tìm tổ phụ ta, mà ngươi vì già yếu, không đi nổi nữa, nên buộc lòng
ta phải để ngươi lại chốn này.
Ta đã tặng con ngựa của ta cho một người trong làng, có kèm theo một ít
tiền để nuôi dưỡng nó. Và đã căn dặn riêng người ấy :
-Nếu ngựa có chết thì xin hãy chôn cất kỹ lưỡng. Song, phải rán nuôi
dưỡng, để may ra nó còn chửa đẻ được. Ngựa khôn mà tuyệt dòng thì uổng
lắm.
Vì cảm kích, người ấy không nhận tiền, mà còn tặng ta một cái móng gà
trống trắng, vật gia truyền của dòng họ nhà ấy, để qua sông không sợ nước