NGƯỜI ĐÁNH CẮP SỰ THẬT - Trang 139

cơm. Hai tuổi, thằng Rác thuộc tên hầu hết các nông cụ. Chỉ nói qua một
lần là nó nhớ ngay.
Từ cây cày, cây cuốc, cho đến cây đòn gánh gánh lúa, cái cào cào rơm.
Con ta lớn lên chắc làm nên cơ nghiệp. Nàng vui mừng nói với ta. Cơ
nghiệp nói ở đây là cơ nghiệp nông tang.
Ta chỉ tỏ ra là mình cũng vui, chứ chẳng có lời bàn nào, vì cho rằng tất cả
những gì nhìn thấy ở thằng Rác lúc bấy giờ đều là dấu hiệu của thiên cơ.
Những ngày những tháng trôi qua. Nàng vui lắm, vì thằng Rác mỗi ngày
mỗi chắc khỏe ra, có nghĩa chẳng có dầu hiệu gì là khó nuôi cả. Tuy vậy, để
chắc ăn (theo quan điểm của nàng), nàng đã quyết định phải đợi con đủ
mười tám tuổi mới gọi tên. Nhưng rốt cuộc thì nàng chưa một lần được gọi
tên con. Năm thằng Rác bảy tuổi nàng đã để mỗi ta ở lại thế gian nuôi con.
Ta cũng buồn đứt ruột. Nhưng người con gái lỡ thì đã cùng ta góp cho
giống loài mình một cá thể như thế là đủ để đánh đổ một quan niệm cổ xưa
từng làm thống khổ con người. Khi nghĩ thế ta lại thấy yên tâm về việc ra
đi của nàng. Nàng không còn nữa trên thế gian, nhưng ảnh hưởng của nàng
đối với con trai là quá lớn. Thằng Rác có đủ cả những phẩm hạnh do mẹ
truyền lại. Những phẩm hạnh thuộc văn hóa nông nghiệp sông Tượng núi
Tượng đặt nền tảng trên gian khó và chắt chiu. Con trai ta quí từng hạt gạo
đổ, quí từng bếp lửa đun (nó biết đun bếp nấu cơm tự hồi mẹ còn sống)
Phải mất cả triệu năm sống bằng săn bắt hái lượm, loài người tiền sử mới
nghĩ được cách trồng ngũ cốc, nên ngày nay thằng Rác quí từng hạt gạo là
phải. Còn lửa, cũng là phát kiến lớn của nhân loại, nên thằng Rác quí từng
bếp lửa đun là cũng phải. Ta cũng muốn để cho con trai ta lo mỗi việc học
chữ.
Song, nhà chỉ còn hai cha con, nên thằng Rác một buổi đến trường, một
buổi phải chăn bò. Học chưa hết các lớp ở trường làng, thằng Rác đã đòi ta
dạy cho nó học cày. Vừa học chữ vừa học cày, cũng tốt thôi. Ta nghĩ vậy.
Và cho thằng Rác theo ta ra ruộng để coi ta cày. Coi ta cày đến buổi thứ ba
thì nó bảo hãy đưa cây cày cho nó. Ta nói giờ con còn nhỏ, chỉ coi cho biết,
mai kia lớn lên mới cầm cày. Nó nói là nó đi học cày, chứ không phải đi coi
cha mình cày. Thấy thằng con trai mình cũng ngộ, ta bèn đưa cây cày cho