NGƯỜI ĐƯA ĐƯỜNG THỌT CHÂN - Trang 16

đắp đê, những kỳ xuống nông thôn giúp các hợp tác xã làm mùa, Thắng
hùng hục lao vào việc như "trâu húc mả". Rồi các buổi đến nhà cô giáo,
đến bí thư đoàn trường, ngay các giờ giải lao năm, mười phút giữa các tiết
học, Thắng cũng phải cập kè với các đoàn viên, thành thực thổi phồng ra
những thiếu sót của mình và được xin những ý kiến đóng góp sửa chữa...
Như một vận động viên chạy đường trường, quyết không chịu bỏ cuộc,
cuối cùng Thắng cũng đã kịp về đích. Trước khi hoàn thiện hồ sơ gửi lên
ban tuyển sinh, Thắng đã được Đoàn kết nạp. Với kết quả 38 trên 40 điểm
của bốn môn thi, Thắng được gọi đi "chuyên tu" một năm ngoại ngữ, chờ
ngày xuất ngoại. Nhưng đúng vào mùa hè năm sau, đùng một cái, từng
đoàn sinh viên du học từ Nga im lìm xách va ly lên tàu liên vận về nước để
học nghị quyết "chống xét lại". Sau ba tháng học tập và lao động nông
nghiệp, hầu như 100 phần trăm số sinh viên trên được bố trí học tiếp tục
ngay tại các trường đại học trong nước. Tất nhiên số dự bị như Thắng cũng
ngán ngẩm, chung một số phận. Sau bốn năm học, trong hoàn cảnh chiến
tranh ác liệt, Thắng tốt nghiệp loại ưu ngành cơ khí chính xác. Có hai
hướng mở ra trước mắt anh. Một là ở lại làm cán bộ giảng dạy. Hai là đi
đến các công trường đảm bảo giao thông ở tuyến lửa. Cả hai, theo như cán
bộ tổ chức thời đó nói, đều có tiền đồ sáng lạn như nhau. Thắng đã chọn
hướng thứ hai. Bốn năm sau, nhân có viện trợ đào tạo đồng bộ cán bộ kỹ
thuật và công nhân cơ khí chính xác do nước Nga đài thọ, Thắng được tổ
chức nhớ tới và gọi đi. Nhưng công văn triệu tập gửi tới đơn vị thì Thắng
đã theo một đội khảo sát, đem máy vào đường Trường Sơn rồi. Nhận được
tin, không một chút đắn đo, Thắng quyết định đi bộ vượt Trường Sơn ra.
Ròng rã hàng tháng trời vừa đến chỗ tập trung, nhận xong va ly quần áo thì
Thắng lăn ra ốm. Đến lúc lần được thành giường chập chững bước đi thì
đoàn thực tập đã lên đường từ lâu. Năm sau thì Hiệp định Pari được ký.
Một thời kỳ xây dựng sau chiến tranh bắt đầu. Thắng lại bị cuốn vào guồng
máy mới với những tiêu chuẩn mới. Thời đó, người ta chỉ cử chứ không thi.
Mà tiêu chuẩn để "cử" thấp nhất cũng phải có cái mác "đỏ", Thắng lại chưa
có. Nhưng rồi những lớp "cử" ấy đa số trở về đã cùn hơn, ù lỳ ra, lúc đó,
người ta mới vỡ lẽ là phải thi mới mong chọn được nhân tài. Nhưng muốn