Nikolai Leskov
Người hành hương mê đắm
Dịch giả: Vũ Đình Phòng
Chương 10
- Thế là có giấy thông hành trong tay, tôi đi lang thang. Tôi đến một chợ
phiên và thấy một thằng cha Di-gan đang gạ đổi ngựa của gã lấy ngựa của
một ông nông dân và đang bịp ông ta một cách hết sức vô liêm sỉ. Để kiểm
tra sức lực của hai con ngựa, gã đóng con của gã vào càng xe chở lúa miến
và con của ông nông dân vào cỗ xe chở táo. Tất nhiên hai xe đều nặng
ngang nhau nhưng con ngựa của ông nông dân thì đổ mồ hôi, do bị mùi táo
làm cho ngây ngất. Mùi táo là thứ mùi giống ngựa không chịu nổi. Con
ngựa của gã Di-gan còn tồi tệ hơn. Nó thêm một tật là mắc bệnh động kinh.
Chi cần nhìn cái vết trên trán nó đủ biết người ta đã áp đầu thanh sắt nung
đỏ vào để đánh dấu. Gã Di-gan cứ nhất định bảo đấy là cái mụn cóc.
Nhưng tôi, tất nhiên tôi thương ông nông dân, bởi vì ông ta không thể làm
ăn gì được với một con ngựa động kinh. Thêm vào đó, tôi căm ghét bọn Di-
gan, từ cái ngày một thằng cha Di-gan đưa tôi vào con đường du thủ du
thực. Đấy là chưa kể tôi đã linh cảm thấy một điều mà sau này lộ ra là
đúng. Tôi bảo cho ông nông dân biết cái tật của con ngựa. Trong khi gã Di-
gan khăng khăng rằng đấy là mụn cơm chứ không phải dấu vết gì hết, tôi
bèn giúi một thanh sắt vào sườn của con ngựa thế là nó quay lơ, bốn chân
chổng lên trời và giãy giụa.
Hồi đó tôi thường chọn cho các bác nông dân đi tậu những con ngựa tốt. Để
tỏ lòng biết ơn, họ thường mời tôi ăn uống kèm theo hai chục xu tiền
thưởng và thế là chúng tôi được một dịp vui chơi thoải mái. Từ đấy bắt đầu
thời kỳ khấm khá của tôi: vốn liếng của tôi cứ tăng dần, tôi say sưa suốt
ngày ngày qua ngày khác. Chỉ chưa đầy một tháng tôi đã biến đổi hoàn
toàn. Tôi đeo trên cổ trên ngực đủ thứ trang sức và mang theo bên mình đủ
các thứ thuốc chữa bệnh cho ngựa. Tôi đi hết chợ này đến chợ khác kiếm
ăn và nhận tiền thưởng của những bác nông dân nghèo. Nhưng đồng thời
tôi cũng bị bọn Di-gan lái buôn ngựa ghét cay ghét đắng. Chúng chỉ rình
