Tôi cúi đầu, sợ hãi, và tôi quay về đại lộ Puêbla, nơi mọi người đang
chờ tôi, cờ cắm giữa.
Một viên sĩ quan của khu đã đi theo chúng tôi. Viên đó hứa nếu cần
phái viện bính tới Buốcgiê, thì đơn vị 191 sẽ được ném đi trước nhất.
Chà! Thế đấy! Người ta đi ngủ nước mắt đầm đìa, và người ta lại cất
vào kho lá cờ đẫm nước mưa và sặc mùi len ướt – thế mà đáng nhẽ nó phải
tỏa mùi thuốc súng!
31 tháng mười.
Những tin tức khác bi thảm hơn! Bazen đã phản bội!
Chính phủ Quốc phòng biết chuyện đó và bịt đi.
- Tới thị chính!
Từ khu phố này qua khu phố khác, người ta hẹn nhau để cùng xuống
đường.
Người ta xuống đường.
Nhưng tới bãi La Coocđơri, một số bạn tập hợp, họ trưng dụng tôi,
bảo rằng các đại đội có thể tiếp tục tiến quân không cần đến tôi, mà ở đây
đang cần thảo luận nhân danh nhân dân.
- Vấn đề là phải biết dẫn dắt phong trào như thế nào.
Có điều là chúng tôi chỉ có bảy người thôi. Thiếu mất những người
tiếng tăm. Blăngki tới, rồi cụ đi ngay; Vayăng cũng vậy. Những người nổi
tiếng nhất đang bị ngập trong các tiểu đoàn, đơn vị nào cũng muốn giữ họ
lại không chịu buông ra. Cả tôi nữa, người ta cũng đang đòi lại, ở đàng kia,
và người ta tới kéo tôi đi.
- Vanhtrax! Vanhtrax!
Chà! Những ai ngỡ rằng các cuộc khởi nghĩa là do các vị thủ lĩnh điều
khiển, là những người đại ngây thơ.
Cái người ta gọi là bộ tham mưu, nó bị bẻ vụn, phân tán, xé nhỏ, nhấn
chìm trong cơn lộn xộn của sóng người! Họa may vào một lúc nào đó, cái
đầu của một trong đám thủ lĩnh ấy có thể nhô lên, như những bán thân đàn
