vụ cũng đã ngả mũ chào cả! Bọn tớ cũng đã nhập môn da vào Học viện
ngôn ngữ Pháp, và đá đít vào truyền thống!
- Này Rui-ê, anh cho biết ai đã trao ủy nhiệm cho anh?
- À, cái đó! Vậy anh ngỡ tôi nhận được lệnh trên rồi tôi nhập ngạch
chứ gì!… Hôm ấy tôi phải đem trả giầy tại khu phố này. Chính khi nhìn
thấy tấm biển tôi mới nảy ra ý lên đây. Chiếc ghế bành trống không, tôi liền
ngồi vào đó – và bây giờ tôi vẫn ngồi đây! Ê này, lao công, phiền bác đi
kiếm cho bọn tôi ít thịt thà nhé! Một chân giò cho tôi và thịt thủ cho Tơ-li-
e?… Bọn tôi ăn ở đây. Này Vanh-trax, anh ở đây chén với bọn tôi; góp
phần vào!
Anh giơ chiếc mũ kê-pi để quyên góp tiền ăn.
- Chả là bọn tôi tiêu hết mấy xu của Ủy ban cho rồi: năm phơ-răng
một đầu người. Bây giờ phải bỏ tiền túi ra.
Người ta đã đánh chén trong buồng ông thượng thư, tất cả năm sáu
người, lại rượu nhắm thịt lợn, nên người ta bàn chuyện thời sự rất hăng.
Liệu có thắng không? Hay không thắng?
- Cóc cần! Rui-ê làu nhàu. Ta đang trong cách mạng, ta cứ ở đó!…
cho tới khi nó thay đổi! Vấn đề chỉ là có thì giờ để bày tỏ mình muốn cái
gì, nếu như mình không thể làm được điều mình muốn!
Rồi anh quay sang tôi, gần như nghiêm trọng:
- Có lẽ anh tưởng bọn tôi từ khi ở đây chỉ có chọc bi-a với nốc rượu?
Không, anh bạn ạ! Bọn tôi đã cố nặn ra một chương trình. Đây tôi đã đẻ ra
được cái này… Anh xem!
Anh rút từ túi ra vài tờ giấy nhọ nhem có mùi hồ, và đưa cho tôi.
- Anh có đọc được không? Đầy những lỗi phải không? Dù sao anh
cũng cho tôi biết ý kiến anh thế nào!
Ý kiến tôi! Cứ lấy lương tâm mà nói, tôi nghĩ rằng con người “tự trị”
bất kể thế nào, với bộ mặt bự rượu buồn cười ấy, nhà hùng biện nơi tửu
quán ấy, có trí tuệ minh mẫn hơn, có tinh thần cao hơn những nhà bác học
